Ο κύκλος των χαμένων ποιητών - Ο ιδανικός καθηγητής

Με αφορμή τη διδασκαλία του διηγήματος του Γιώργου Ιωάννου "Να 'σαι καλά, δάσκαλε!", οι μαθητές και οι μαθήτριες της Β΄ Γυμνασίου είδαν την ταινία "Ο κύκλος των χαμένων ποιητών" και έγραψαν γι' αυτήν...

DEAD POETS’ SOCIETY

   Μια από τις βασικές αρχές της Ακαδημίας Γουέλτον στο Βερμόντ είναι η πειθαρχία. Όλα βέβαια αλλάζουν, όταν στο σχολείο έρχεται ένας καινούριος καθηγητής που διδάσκει ποίηση, ο καθηγητής Κίτινγκ. Χρησιμοποιώντας μια διαφορετική μέθοδο διδασκαλίας, μαθαίνει στους μαθητές ότι «η μόρφωση είναι ελευθερία», τους ενθαρρύνει να κάνουν τις ζωές τους ξεχωριστές (carpe diem) και τους προτρέπει να ζουν με τους δικούς τους όρους, ακολουθώντας τα δικά τους όνειρα και όχι τις φιλοδοξίες των καθηγητών και των γονιών τους. 

   Σιγά σιγά καθηγητής και μαθητές έρχονται πιο κοντά. Ο καθηγητής Κίτινγκ βοηθάει ένα μαθητή του με ανασφάλειες, τον Τοντ, να συνθέσει ένα ποίημα μπροστά σε όλη την τάξη. Μάλιστα ένας μαθητής, ο Νιλ, ζητάει τη συμβουλή του καθηγητή, όταν, αφού πήρε τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια θεατρική παράσταση, αγγίζει το όνειρό του να γίνει ηθοποιός, ενάντια στη θέληση του αυστηρού πατέρα του, που τον πιέζει να γίνει γιατρός. 

   Όταν όμως ο Νιλ αποφασίζει να πάει ενάντια στις επιθυμίες του πατέρα του και να ακολουθήσει το όνειρό του, όπως τον συμβούλεψε ο καθηγητής Κίτινγκ, ο πατέρας του τον παίρνει από την Ακαδημία Γουέλτον και του επιβάλλει να πάει σε στρατιωτική σχολή, ώστε αργότερα να γίνει γιατρός. Εκείνο το βράδυ ο Νιλ, μην μπορώντας να ξεφύγει από το αδιέξοδο, αυτοκτονεί. 

   Ο διευθυντής του σχολείου, που ανέλαβε την έρευνα για τον θάνατο του Νιλ, απολύει τον καθηγητή Κίτινγκ, πιστεύοντας ότι αυτός φταίει για την αυτοκτονία του, καθώς χρησιμοποιούσε «παράξενες» μεθόδους διδασκαλίας, αλλά και παρακίνησε τους μαθητές να ιδρύσουν μια λέσχη ανάγνωσης λογοτεχνίας με το όνομα Dead Poets’ Society, η οποία καταπατούσε πολλούς από τους αυστηρούς κανόνες του σχολείου. 

   Όλοι οι μαθητές είναι σοκαρισμένοι από τον θάνατο του Νιλ, την αποβολή ενός συμμαθητή τους και την απόλυση του καθηγητή Κίτινγκ. Στο τέλος, λίγο πριν την οριστική αποχώρηση του Κίτινγκ, ο Τοντ του λέει ότι δε φταίει αυτός για τον θάνατο του Νιλ και ότι οι μαθητές αναγκάστηκαν με την απειλή της αποβολής να υπογράψουν για την απόλυσή του από το σχολείο. Το μέρος του αγαπημένου τους καθηγητή παίρνουν και άλλα παιδιά, αψηφώντας τις απειλές του διευθυντή. 

   Βλέποντας την ταινία Dead Poets’ Society, ένιωσα θλίψη για τον άδικο θάνατο του Νιλ, αλλά και θυμό για τον πατέρα του, που ήταν άδικος και σκληρός μαζί του, ενώ οι επιθυμίες του παραγκώνιζαν τα όνειρα και τα θέλω του γιου του. Επίσης, στεναχωρήθηκα για την απόλυση του καθηγητή Κίτινγκ, που ήταν πολύ καλός με τους μαθητές του, σε σχέση με τους άλλους καθηγητές, και εξαιρετικός στη δουλειά του. Επιπλέον, δεν ήταν αυτός υπεύθυνος για την αυτοκτονία του Νιλ. Η τελευταία σκηνή ήταν πολύ συγκινητική, όταν οι μαθητές υποστήριξαν τον καθηγητή τους, χωρίς να σκεφτούν τις συνέπειες... 

Μπ. Θεοφανώ, Β2

   Ο Κύκλος των χαμένων ποιητών διαδραματίζεται στην αριστοκρατική και συντηρητική Ακαδημία Γουέλτον στο Βερμόντ, το 1959. Αφηγείται την ιστορία ενός καθηγητή που εμπνέει τους μαθητές του διδάσκοντας τους ποίηση. 

   Η Ακαδημία Γουέλτον είναι αυστηρή και πειθαρχημένη. Πρόκειται για ένα σχολείο αρρένων στο οποίο τα παιδιά φοιτούν εσώκλειστα. Οι παιδαγωγικές αρχές είναι η πειθαρχία και ο φόβος της τιμωρίας, που μπορεί να είναι αποβολή ή ακόμα και σωματική βία. Με την αρχή μιας νέας σχολικής χρονιάς έρχεται στην Ακαδημία ένας καινούριος εκπαιδευτικός, πρώην απόφοιτος και ο ίδιος της Ακαδημίας, ο οποίος είναι τελείως διαφορετικός από όλους τους άλλους καθηγητές ως προς τις ιδέες και τις αντιλήψεις. Χρησιμοποιεί εποπτικά μέσα διδασκαλίας, κάνοντας το μάθημα πιο ενδιαφέρον, και θέλει οι μαθητές να συμμετέχουν και να αυτενεργούν. Οι πράξεις του παραξενεύουν τους μαθητές, οι όποιοι είναι αλλιώς συνηθισμένοι. Ξαφνιάζονται ακόμα περισσότερο όταν τους ζητά να σκίσουν την εισαγωγή του βιβλίου της ποίησης, που μετρούσε το εμβαδόν της, καθορίζοντας έτσι την αξία της. Προσπαθεί να τους μεταδώσει το μήνυμα «άδραξε τη μέρα», να τους κάνει ν’ ανακαλύψουν το πραγματικό τους ταλέντο, να τους βοηθήσει να δουν τα πράγματα από πολλές όψεις, να εμπιστεύονται τις ιδέες τους, να μπορούν να αντιστέκονται σ’ αυτά που τους επιβάλλουν. Τους παροτρύνει να φτιάξουν οι ίδιοι τη ζωή τους, να τη γευτούν.

  Οι άλλοι καθηγητές επιβάλλονταν πλήρως στους μαθητές τους. Δεν υπήρχαν διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ τους, και γι’ αυτό οι νεαροί μαθητές ένιωθαν ότι εγκλωβίζονται μέσα στο σχολείο και πως ο μόνος στόχος τους ήταν να περάσουν σε ένα καλό πανεπιστήμιο, εκπληρώνοντας έτσι την επιθυμία των γονιών τους. Επίσης, οι καθηγητές ήθελαν τα παιδιά να αποστηθίζουν τα μαθήματά τους, με αποτέλεσμα οι μαθητές μετά από λίγο καιρό να τα ξεχνάνε, αλλά και ίσως να μην τα κατανοούν πλήρως, πράγμα που έτσι κι αλλιώς δεν είχε και ιδιαίτερη σημασία. Το μόνο που ένιωθαν οι μαθητές για στους καθηγητές τους ήταν ο φόβος.

   Εξαίρεση αποτέλεσε ο κύριος Κίτινγκ, ο οποίος είχε πρωτοποριακές για την εποχή μεθόδους διδασκαλίας. Στο μάθημά του χρησιμοποιούσε τα ενδιαφέροντα των μαθητών, όπως τον αθλητισμό, με σκοπό να τους βοηθήσει να αντιληφθούν το νόημα της ζωής και της λογοτεχνίας. Πλησίαζε τους μαθητές του, τους επέτρεπε να τον πλησιάζουν κι αυτοί και να ζητούν συμβουλές. Έτσι κατάφερε να κερδίσει τον σεβασμό τους, να τους βοηθήσει να αντιληφθούν ότι έχουν δικαίωμα στη ζωή και ότι οι ίδιοι πρέπει να φτιάξουν το μέλλον τους και τη ζωή τους. Βέβαια, το ότι προσπάθησε να φέρει κάποια αλλαγή το πλήρωσε με την εκδίωξη του από την Ακαδημία…

   Στην ταινία βλέπουμε ότι οι μαθητές είναι ουσιαστικά ανύπαρκτοι εντός της Ακαδημίας. Δέχονται τα πάντα παθητικά. Παθητικά δέχονται την αντιμετώπισή τους από τους καθηγητές τους, έτσι έχουν μεγαλώσει άλλωστε από τις οικογένειες τους, παθητικά δέχονται τη βία που τους ασκείται (σωματική και ψυχολογική) και το ίδιο παθητικά δέχονται τις γνώσεις και το μέλλον που οι άλλοι έχουν αποφασίσει γι’ αυτούς. Καταπιέζουν τα όνειρά τους, τα θέλω τους, τις επιθυμίες τους γιατί απλά έτσι πρέπει. Η παρουσία του καθηγητή Κίτινγκ θα τους κάνει να αντιδράσουν, θα τους ξυπνήσει την επιθυμία και την ανάγκη να κυνηγήσουν τα δικά τους όνειρα, αντί να δέχονται αυτά που τους επιβάλλονται.

Κρ. Αθηνά, Β1

Άλλοι/ες κατέθεσαν την άποψή τους για τον ιδανικό καθηγητή...

Ο ΙΔΑΝΙΚΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ

   Εμείς οι μαθητές έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε στο σχολείο πολλούς και διαφορετικούς τύπους καθηγητών. Με άλλους δημιουργείται μια αυθόρμητη σχέση συνεργασίας και εμπιστοσύνης, ενώ με άλλους όχι. Αλλά και μεταξύ μας διαφωνούμε για το ποιοι από τους καθηγητές μας αξίζουν τον τίτλο του ιδανικού καθηγητή... Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι το να ορίσεις ποιος είναι ο ιδανικός καθηγητής είναι εξαιρετικά δύσκολο, γιατί μπαίνει και ο παράγοντας «υποκειμενική άποψη» στη μέση. Όμως τι ζητάμε από τους καθηγητές μας; Θέλουμε χαμόγελα και χάιδεμα από αυτούς; Με ποια συμπεριφορά θα είμαστε επιτέλους ευχαριστημένοι; Είναι ζητούμενο οι καλοί βαθμοί; Θέλουμε πολλές ή λίγες ασκήσεις; Μας ενδιαφέρει η πειθαρχία ή η χαλαρή ατμόσφαιρα; Είναι σίγουρο πως ο κάθε μαθητής επιστρέφει στο σπίτι του με τις δικές του ανησυχίες ή αμφιβολίες και έχει τις δικές του απαιτήσεις από τους καθηγητές… Αρχίζω να τους λυπάμαι λιγουλάκι!

   Πραγματικά, είναι πολύ δύσκολο το έργο τους! Να πρέπει να συγχρονίσεις τις διαθέσεις εικοσιπέντε περίπου μαθητών και να τους κρατήσεις αμείωτο το ενδιαφέρον… Αυτό πιστεύω πως είναι το πρώτο ζητούμενο. Να μην κοιτάει ο μαθητής το ρολόι του περιμένοντας το κουδούνι να χτυπήσει, αλλά να χτυπάει και να το ακούει έκπληκτος! Ο ιδανικός καθηγητής έχει λοιπόν τον τρόπο να μας κρατήσει κοντά του, εναλλάσσει τη μέθοδο διδασκαλίας του, χρησιμοποιεί εποπτικά μέσα για να διατηρεί το ενδιαφέρον των μαθητών. Ακόμη, θέλουμε τον ιδανικό καθηγητή προσιτό στους μαθητές. Να μη φοβάσαι να του μιλήσεις, να ρωτήσεις για τις απορίες σου, να χαμογελάει, να συζητάει μαζί μας! Κι αν αυτή η οικειότητα χαλάσει την… ησυχία της τάξης; Ο ιδανικός καθηγητής πρέπει να κάνει τα μαγικά του, ώστε να επαναφέρει την ηρεμία στην τάξη μόλις αρχίσει να χάνεται η ισορροπία. Δεν υπερβάλλω με τη λέξη «μαγικά», γιατί κάποιου είδους μαγεία είναι το να νιώθεις άνετα μαζί του και την άλλη στιγμή να δέχεσαι με σεβασμό την αυστηρότητά του. Ίσως τελικά δεν είναι μαγικά, αλλά άριστη γνώση της ψυχολογίας των εφήβων… Όσο για τους βαθμούς, μεγάλο θέμα! Είναι στο χέρι του ιδανικού καθηγητή να μας κάνει να αποβάλλουμε τη βαθμοθηρία και να δεχόμαστε τη σωστή αξιολόγησή μας σαν μέσο βελτίωσης κι όχι σαν μέσο τιμωρίας.

   Βέβαια, το τέλειο και το ιδανικό είναι άπιαστο σαν όνειρο, γιατί και οι καθηγητές είναι άνθρωποι με αδυναμίες και ελαττώματα… Όμως να είστε σίγουροι, αγαπητοί μας καθηγητές, ότι έχουμε το ένστικτο να εντοπίζουμε αυτόν που τουλάχιστον προσπαθεί να το πετύχει, γεμάτος αγάπη για τα παιδιά και το επάγγελμά του!

Π. Χριστίνα, Β3

   Σίγουρα έχετε αναρωτηθεί πώς είναι δυνατόν ο φίλος σας, που πηγαίνει σε άλλο σχολείο, να σας παίρνει τηλέφωνο και να σας περιγράφει τον τέλειο καθηγητή που τους διδάσκει μαθηματικά και που γνωρίζει πέντε γλώσσες, έχει ταξιδέψει σε όλες τις ηπείρους του κόσμου, μοιράζεται τις εμπειρίες του μαζί τους, και φυσικά οι μαθητές παίρνουν στα περισσότερα διαγωνίσματά του πάνω από δεκαοχτώ! Μα τι καθηγητής είναι αυτός; Κι όμως, υπάρχει απάντηση σ’ αυτήν την ερώτηση: «Ο ιδανικός καθηγητής»! Μπορεί να σας φαίνεται περίεργο, αλλά ναι, υπάρχει! Ίσως να μένει δίπλα στο περίπτερο του κυρίου Μπάμπη, μπορεί να επισκέπτεται συχνά το κρεοπωλείο της γειτονιάς ή να διδάσκει στο πιο απόμερο χωριό, αλλά το σημαντικό είναι ότι υπάρχει… 

   Ο ιδανικός καθηγητής είναι πολλά. Στόχος του: η μόρφωσή μας. Όλοι θα συμφωνούσαν σ’ αυτό! Σίγουρα σε κάθε τάξη υπάρχουν κακοί, μέτριοι, καλοί και άριστοι μαθητές. Όμως αυτό δε σημαίνει ότι δεν είμαστε όλοι ίσοι! Γι’ αυτό πρωταρχικός σκοπός του καθηγητή πρέπει να είναι να μας κάνει σωστούς ανθρώπους, λαμβάνοντας υπόψη του τη διαφορετικότητά μας. Αυτό τον κάνει πρωτίστως ιδανικό καθηγητή. Επιπρόσθετα, αυτό που διαφοροποιεί έναν καθηγητή είναι ο τρόπος διδασκαλίας. Αν το μάθημα γίνεται ευχάριστο και οι μαθητές βοηθούνται να το εμπεδώσουν, αμέσως ο καθηγητής αλλάζει στα μάτια των μαθητών. Επίσης, ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται τη συμπεριφορά των μαθητών, το να αποφεύγει τις πολλές τιμωρίες, αλλά και να θέτει όρια κατά τη διάρκεια του μαθήματος, τον «ανεβάζει» ακόμα πιο πολύ. 

   Κατά τη γνώμη μου όμως, για τον κάθε ένα από εμάς ο ιδανικός καθηγητής είναι διαφορετικός. Για σένα μπορεί να είναι ο αυστηρός, ενώ για μένα μπορεί να είναι ο πιο φιλικός και ελαστικός. Τελικά, ο ιδανικός καθηγητής βρίσκεται στην καρδιά του καθενός και καταλαμβάνει τον δικό του χώρο σ’ αυτήν! 

Φ. Χριστίνα, Β3

   Ο ιδανικός καθηγητής πρέπει να διαθέτει πολλές αρετές. Να είναι υπομονετικός, φιλικός και πρόθυμος. Να αγαπά τη γνώση και τα παιδιά. Απ’ αυτή την αγάπη να ξεκινούν και σ’ αυτήν να καταλήγουν όλες του οι προσπάθειες, Να προσεγγίζει τους μαθητές, να είναι επικοινωνιακός, απαιτητικός, αλλά επιεικής και με κατανόηση. Να ελέγχει τον εκνευρισμό του, που σίγουρα πολλές φορές θα φτάνει στα όριά του, εξαιτίας της συμπεριφοράς των παιδιών. Να προσπαθεί να κάνει τη γνώση παιχνίδι, ώστε οι μαθητές να πηγαίνουν προς αυτήν και να τους μαθαίνει να αγαπούν να μαθαίνουν. Να είναι άρτια καταρτισμένος γνωστικά και παιδαγωγικά. 

   Είναι πολλά… Και βέβαια είναι! 

   Έξαλλου, όλοι οι δάσκαλοι πιστεύω πως ονειρεύονται ξεκινώντας να γίνουν σαν τον Σωκράτη. Δάσκαλοι δηλαδή που με φροντίδα, λαχτάρα και αγάπη θα κάνουν τη γνώση και την αλήθεια να ξεπηδήσουν μέσα από τις ψυχές των μαθητών… 

Π. Γιάννης, Β2 

   Για να χαρακτηριστεί ιδανικός ένας καθηγητής, θα πρέπει να είναι μεθοδικός, ευρηματικός και μεταδοτικός, να χρησιμοποιεί μέσα διδασκαλίας που να κεντρίζουν το ενδιαφέρον των μαθητών για να τους κάνει να προσέχουν στο μάθημά του και να μη βαριούνται κατά την ώρα που διδάσκει Επίσης, επιβάλλεται να είναι δίκαιος και να μην κάνει διακρίσεις περιθωριοποιώντας ορισμένους μαθητές, αλλά να είναι φιλικός με όλα τα παιδιά. Απαραίτητο είναι να δείχνει κατανόηση και να προσπαθεί να έρχεται στη θέση των παιδιών, έτσι ώστε να τα βοηθά και να μην τα κατακρίνει αμέσως χωρίς να σκεφτεί πριν. Επιπλέον, ο ιδανικός καθηγητής ακούει τα προβλήματα των μαθητών του και τους βοηθάει, όχι μόνο στις δυσκολίες των μαθημάτων, αλλά και σε οτιδήποτε τους προβληματίζει. 

   Με την καθοδήγηση του ιδανικού καθηγητή οι μαθητές θα μάθουν να εφαρμόζουν στην πράξη αυτά που διδάσκονται και το κυριότερο, να σκέφτονται και να οραματίζονται! 

Λ. Βαλεντίνη, Β1

   Πολλοί στις μέρες μας πιστεύουν πως ένας καθηγητής για να είναι «ο ιδανικός» πρέπει να αφήνει τους μαθητές χαλαρούς, να μην ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τις γνώσεις τους και φυσικά να μην τους βάζει δουλειά για το σπίτι.
   Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι ένας ιδανικός καθηγητής πρέπει να επιβάλλει την πειθαρχία και να απαιτεί τον σεβασμό από τους μαθητές του. Τόσο τρελό όσο ακούγεται! Ωστόσο, κάποτε έτσι ήταν τα πράγματα…
   Υπάρχει όμως και η μέση άποψη, διότι οι προηγούμενες ήταν τα δύο άκρα. Ένας καθηγητής, για να είναι ιδανικός, πρέπει να δίνει στα παιδιά γνώσεις, αλλά με τρόπους πρωτότυπους, που να κινούν το ενδιαφέρον τους. Να σέβεται τις απόψεις τους, ακόμα κι αν διαφωνεί κάθετα με αυτές. Να προσπαθεί να κερδίσει τον σεβασμό των μαθητών του χωρίς να τον απαιτεί, ώστε να δημιουργηθεί μια αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα σε μαθητή και καθηγητή.
   Αυτός είναι ο ιδανικός καθηγητής!
Ε. Νίνα, Β1

   Όλοι μας έχουμε παράπονα από τους καθηγητές μας, τουλάχιστον από μερικούς. Ο ένας είναι πολύ αυστηρός, ο άλλος πολύ απαιτητικός, ο άλλος πολύ βαρετός… Τελικά υπάρχει ένας ιδανικός καθηγητής για όλους μας; Κι αν ναι, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του; 

   Ο κάθε μαθητής έχει διαφορετικά κριτήρια, απόψεις και απαιτήσεις, άρα ο ιδανικός καθηγητής διαφέρει λίγο ή πολύ για τον καθένα από μας. 

   Κατά τη γνώμη μου, ο ιδανικός καθηγητής πρέπει πρώτα από όλα να αγαπάει τη δουλειά του και να την κάνει σωστά. Να έχει αναπτύξει μια φιλική σχέση με τους μαθητές του, να συνεργάζεται μαζί τους και να τους συμβουλεύει. Επίσης, είναι απαραίτητο να είναι υπομονετικός και δίκαιος με όλους. Επιπλέον, είναι πολύ σημαντικό να μας προσφέρει περισσότερες γνώσεις από αυτές των βιβλίων, να διευρύνει τις γνώσεις μας μέσω εργασιών που απαιτούν έρευνα και συλλογή πληροφοριών και να είναι πρόθυμος να λύσει κάθε απορία μας. Τέλος, ο καθηγητής πρέπει να δείχνει κατανόηση στις δυσκολίες μας και να μας προσφέρει τη βοήθειά του όποτε τη χρειαζόμαστε. 

   Όλα τα παραπάνω θα έχουν ως αποτέλεσμα η ώρα του μαθήματός του να είναι ευχάριστη για τον καθένα μας, ακόμα και τον πιο αδιάφορο! 

K. Κυριακή, Β1 

Και μια μικρή αγγελία!

«ΖΗΤΕΙΤΑΙ ο ιδανικός καθηγητής…» 

   Οι μαθητές και οι μαθήτριες του 1ου Γυμνασίου Καλαμαριάς αναζητούν τον ιδανικό καθηγητή για τη σχολική χρονιά 2015 -2016. 

   Ο καθηγητής ή η καθηγήτρια που ψάχνουμε θα θέλαμε να είναι νέος ή νέα, για να μπορεί να είναι κοντά στα παιδιά, να γνωρίζει τι μας αρέσει και να κάνει το μάθημα με τρόπο τέτοιο, που να μη γίνεται βαρετό. Απαραίτητο προσόν είναι να φέρεται ισότιμα σε όλους μας και να μας βοηθάει να κατανοήσουμε αυτά που μας διδάσκει. Θα θέλαμε επίσης να είναι φιλικός/ή και να συζητάει μαζί μας για θέματα που μας απασχολούν. 

Αμοιβή: να είναι σίγουρος ή σίγουρη ότι θα τον ανταμείψουμε με τον σεβασμό και την αγάπη μας! 

Α. Γιώργος, Β1