Στη μηχανή του χρόνου - Καποδίστριας

Σε ένα ταξίδι στον χρόνο, οι μαθητές και οι μαθήτριες της Γ΄ Γυμνασίου μεταφέρονται στην εποχή του Καποδίστρια και, σε ρόλο αυτόπτη μάρτυρα ή πρωταγωνιστή, γράφουν σελίδες ημερολογίου, επιστολές και αφηγήσεις - "μαρτυρίες" για σημαντικά ιστορικά γεγονότα της πολυτάραχης εκείνης ιστορικής περιόδου...

'Ημοπυν κι εγώ εκεί... στην άφιξη του Καποδίστρια στο Ναύπλιο

6 Ιανουαρίου 1828

   Σήμερα έζησα ένα ιστορικό γεγονός! Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας, έφτασε στο Ναύπλιο. Ξύπνησα πριν καλά-καλά ανατείλει ο ήλιος για να βρεθώ στο λιμάνι. Από νωρίς το πρωί η πόλη ήταν στολισμένη με σημαίες και γεμάτη κόσμο. Οι καμπάνες χτυπούσαν χαρμόσυνα και όλοι είχαν ένα βλέμμα ανυπομονησίας στα μάτια τους. Στο λιμάνι γινόταν χαμός… Δύσκολα έβλεπες ανάμεσα από όλα αυτά τα κεφάλια.

   Όταν ο Καποδίστριας έφτασε επιτέλους και πάτησε το πόδι του στο έδαφος του Ναυπλίου, κανονιοβολισμοί ακούστηκαν και το πλήθος άρχισε να ζητωκραυγάζει. Ήταν ντυμένος κομψά αλλά λιτά, με σοβαρή έκφραση στο πρόσωπό του και αρχοντικό περπάτημα. Τον υποδέχτηκαν ο Κολοκοτρώνης, ο Μιαούλης και άλλοι οπλαρχηγοί και πολιτικοί.

   Από εκεί, τον συνόδευσαν στον ναό του Αγίου Γεωργίου όπου ακολούθησε δοξολογία. Τόσο κόσμο μαζεμένο ποτέ δεν έχω ξαναδεί! Ο κυβερνήτης φίλησε το Ευαγγέλιο και ορκίστηκε να υπηρετήσει την πατρίδα. Συγκινήθηκα βλέποντάς τον… Εκείνη τη στιγμή ένιωσα πως επιτέλους, μετά από τόσα χρόνια αγώνων, η πατρίδα μας βρήκε έναν άξιο ηγέτη.

   Μου έκανε εντύπωση που ο κόμης Καποδίστριας έβαλε στην άκρη τη βολή του για να έρθει εδώ στο Ναύπλιο και να αναλάβει μια τόσο δύσκολη αποστολή. Τα συναισθήματά μου είναι ανάμεικτα… Νιώθω χαρά, αλλά και αγωνία για το μέλλον. Πιστεύω ότι ο κυβερνήτης μας θα αναλάβει δράση και ελπίζω για το καλύτερο!

Δ. Βασιλική, Γ1

Λόγος του Ιωάννη Καποδίστρια στον λαό μετά την άφιξή του

Αγαπητοί μου συμπολίτες,

   Σήμερα, όταν έφτασα στο Ναύπλιο, η καρδιά μου γέμισε με προσδοκία και ελπίδα. Αυτός ο τόπος, που υπήρξε μάρτυρας των αγώνων και των θυσιών του λαού μας, τώρα μας καλεί να εργαστούμε για την αναγέννησή του. Η Ελλάδα, μετά από χρόνια σκλαβιάς, αναδύεται από τις στάχτες της και χρειάζεται τη στήριξη όλων μας.

   Εδώ, στο Ναύπλιο, θα οικοδομήσουμε τις βάσεις ενός νέου κράτους. Η σωστή διοίκηση και η ασφάλεια είναι τα πρώτα μας μελήματα. Επιβάλλεται να διασφαλίσουμε την ειρήνη και την τάξη, ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν το νεοσύστατο κράτος μας. Κάθε πολίτης έχει ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Η συνεργασία μας είναι κρίσιμη.

   Η παιδεία, η δικαιοσύνη και η ανάπτυξη της οικονομίας είναι οι πυλώνες που θα στηρίξουν την Ελλάδα μας. Οι νέες γενιές πρέπει να εκπαιδευτούν ώστε να οδηγήσουν τη χώρα σε ένα καλύτερο μέλλον. Η γνώση είναι το όπλο μας και η μόρφωση το κλειδί για την πρόοδο.

   Ας ενωθούμε όλοι μαζί, ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης ή καταγωγής. Χρειαζόμαστε ανθρώπους που να πιστεύουν στο όραμά μας και να είναι έτοιμοι να αγωνιστούν γι’ αυτό. Η ελευθερία μας αποκτήθηκε με αίμα και θυσίες. Ας διασφαλίσουμε ότι οι θυσίες αυτές δε θα είναι μάταιες. Ας χτίσουμε ένα κράτος που θα είναι αντάξιο των προσδοκιών και των ονείρων μας!

Μ. Κατερίνα, Γ4

Κ. Κώστας, Γ4

Από το ημερολόγιο του Καποδίστρια

Αγαπητό ημερολόγιο,

   η άφιξή μου στην Ελλάδα με έχει γεμίσει με συγκίνηση, αλλά ταυτόχρονα και με βαθιά ανησυχία. Αντίκρισα μια τραγική κατάσταση... Θα έπρεπε μάλλον να το περιμένω, ωστόσο η εικόνα που είδα αποβιβαζόμενος στο λιμάνι της Αίγινας ξεπερνούσε κάθε φαντασία. Ένας σωρός ερειπίων! Με ελπίδα στα μάτια με υποδέχτηκε ο τόσο εξαντλημένος και φτωχός ελληνικός λαός. Νιώθω πως έχω το ιερό καθήκον να βοηθήσω τη χώρα μου να ορθοποδήσει…

   Είναι αλήθεια πως τα προβλήματα που έχω να αντιμετωπίσω είναι πολλά. Ληστές και πειρατές ασκούν τη δική τους εξουσία και ελέγχουν μεγάλες περιοχές, καταπατώντας τον νόμο, ενώ ακόμα παραμένει αιγυπτιακός στρατός στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο και τουρκικός στη Στερεά Ελλάδα. Σχεδιάζω λοιπόν να αναστείλω το σύνταγμα της Τροιζήνας και να συγκεντρώσω όλες τις εξουσίες στα χέρια μου. Είναι ο μόνος τρόπος για να διαχειριστώ την επείγουσα κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα και να οργανώσω ένα κράτος από το μηδέν. Αυτό φοβάμαι ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις… Θα ζητήσω την κήρυξη εθνοσυνέλευσης, για να επικυρωθούν οι αποφάσεις μου. Πρέπει όμως να ασχοληθώ και με τη συγκρότηση των ενόπλων δυνάμεων για να απαλλάξω την Ελλάδα από τα εχθρικά στρατεύματα, αλλά και να αντιμετωπίσω την κακιά πληγή της ληστείας και της πειρατείας.

   Ένα άλλο μεγάλο θέμα είναι η οικονομία. Αλλά… ποια οικονομία; Ούτε ένα νόμισμα δεν έχει το ταμείο! Το σχέδιο λοιπόν είναι να δημιουργήσω ένα πρώτο κρατικό ταμείο, που θα στηριχθεί σε συνεισφορές Ελλήνων του εξωτερικού και φιλελλήνων. Α! Και φίλος μου ο Εϋνάρδος μπορεί να με βοηθήσει να κόψω νέο νόμισμα και να ιδρύσω την πρώτη τράπεζα στην Ελλάδα. Βέβαια, πρέπει να σκεφτώ το όνομα του νομίσματός μας… Δεν έχω καταλήξει ακόμα, αλλά σκέφτομαι τον φοίνικα, για να συμβολίζει την αναγέννηση της Ελλάδας από τις στάχτες. Ωστόσο, για να έχουν αποτέλεσμα όλα αυτά είναι απαραίτητο να γίνουν και κάποιες περικοπές στις δαπάνες… Σίγουρα δε θα είναι εύκολο να γίνουν αποδεκτοί αυτοί οι περιορισμοί.

   Εννοείται πώς θα πρέπει να γίνει κάτι και για την εκπαίδευση. Σκοπεύω να ιδρύσω αλληλοδιδακτικά σχολεία. Αυτός, κατά τη γνώμη μου, είναι ο καλύτερος τρόπος μάθησης κάτω από τις παρούσες συνθήκες. Μας χρειάζονται σίγουρα και επαγγελματικά σχολεία, όπως και μια Γεωργική Σχολή. Πάνω απ’ όλα, τη δεδομένη στιγμή η εκπαίδευση πρέπει να παρέχει βασικές γνώσεις και επαγγελματική κατάρτιση. Εννοείται πως θα υπάρχουν και σχολεία γι’ αυτούς που θέλουν να σπουδάσουν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, αλλά για δικό μας πανεπιστήμιο δεν είναι ακόμα καιρός. Πώς να προχωρήσω στην ίδρυση πανεπιστημίου, όταν στην πλειοψηφία τους οι Έλληνες είναι αναλφάβητοι;

   Το ξέρω ότι αυτό το πλάνο που έχω στο μυαλό μου θα είναι εξαιρετικά δύσκολο στην υλοποίησή του, αλλά δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να κάνει πίσω. Έχω αποφασίσει ότι θα κάνω ό,τι μπορώ για την πατρίδα και θα παλέψω όσο χρειαστεί για να μην απογοητεύσω τον πολύπαθο λαό μου. Ίσως να μην προλάβω να δω την Ελλάδα όπως την ονειρεύομαι, αλλά κάποιος πρέπει να βάλει τα θεμέλια…

Λ. Σόνια, Γ1

Λ. Ηλιάνα, Γ3

Δύο επιστολές του Ιωάννη Καποδίστρια

Αγαπητέ Εϋνάρδε,

   έφτασα στο Ναύπλιο και η εικόνα που αντίκρισα είναι αποκαρδιωτική. Η χώρα μου, η Ελλάδα, έχει υποστεί τεράστιες καταστροφές από τον πολύχρονο πόλεμο. Οι άνθρωποι είναι φτωχοί, κουρασμένοι και διχασμένοι, σημαδεμένοι από τις κακουχίες και τις απώλειες. Η αβεβαιότητα και η καχυποψία κυριαρχούν παντού, δηλητηριάζοντας τις σχέσεις και δυσχεραίνοντας κάθε προσπάθεια για πρόοδο. Νιώθω την τεράστια ευθύνη που έχω αναλάβει να βαραίνει τους ώμους μου…

   Οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης, που παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ελλάδα, ενδιαφέρονται περισσότερο για τα δικά τους συμφέροντα παρά για την ευημερία του ελληνικού λαού. Οι πολιτικές τους σκοπιμότητες και οι ανταγωνισμοί τους περιπλέκουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση, αφήνοντας την Ελλάδα ευάλωτη και εκτεθειμένη.

   Παρά τις δύσκολες συνθήκες, δεν μπορώ να επιτρέψω στην απελπισία να με καταβάλει. Βλέπω ακόμα σπίθες ελπίδας στα μάτια των ανθρώπων που συναντώ. Έχουν κουραστεί από τον πόλεμο, την ακυβερνησία και την αδικία, και διψούν για μια σταθερή και δίκαιη κυβέρνηση που θα τους προσφέρει ασφάλεια και προοπτικές για ένα καλύτερο μέλλον. Αυτή η λαχτάρα τους για αλλαγή και πρόοδο μου δίνει δύναμη και κουράγιο να συνεχίσω.

   Είμαι αποφασισμένος να αφιερώσω όλες μου τις δυνάμεις για να βοηθήσω τους Έλληνες να χτίσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Γνωρίζω ότι η δουλειά που έχω μπροστά μου είναι πολλή και γεμάτη προκλήσεις, αλλά με τη βοήθεια του Θεού και των φίλων μου, όπως εσύ, πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε μια Ελλάδα ισχυρή, δίκαιη και ευημερούσα. Ξέροντας ότι όλα αυτά απαιτούν χρόνο, συνεργασία και αφοσίωση είμαι σίγουρος πως στο πρόσωπό σου θα βρω έναν πολύτιμο σύμμαχο.

Με φιλικούς χαιρετισμούς,

Ιωάννης Καποδίστριας

Β. Άγγελος, Γ1

Αγαπημένε μου Αυγουστίνε,

   η καρδιά μου είναι βαριά και το μυαλό μου γεμάτο σκέψεις. Με πίστη και αγάπη για το έθνος μας, δέχθηκα να αναλάβω τη διακυβέρνηση της Ελλάδας. Ήξερα πως δε θα ήταν εύκολο, όμως το χρέος μου με καλούσε. Από την ημέρα που πάτησα το πόδι μου στο Ναύπλιο, αφιέρωσα κάθε μου σκέψη στην ανόρθωση της πατρίδας. Μιας πατρίδας που έβγαινε τραυματισμένη από την επανάσταση και ζητούσε ελπίδα.

   Πήρα δύσκολες αποφάσεις. Περιόρισα τις τοπικές εξουσίες, προσπάθησα να φέρω πειθαρχία και ενότητα. Ήξερα πως θα προκαλέσω αντιδράσεις, αλλά το έκανα γιατί πάνω απ’ όλα με ενδιαφέρει το καλό του έθνους. Το κράτος μας είναι νέο, γεμάτο πληγές και ανεπάρκειες. Πιστεύω πως αυτό που χρειάζεται είναι μια ισχυρή κεντρική εξουσία. Η ελευθερία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς σταθερότητα…

   Κάποιοι με είδαν ως αυταρχικό… Τοπικοί προύχοντες αντιδρούν γιατί θίγω τα συμφέροντά τους και δεν εξυπηρετώ τις επιδιώξεις τους, αλλά το κοινό συμφέρον. Διανοούμενοι με φιλελεύθερες ιδέες, όπως ο κάποτε φίλος μου Αδαμάντιος Κοραής, με κατηγορούν πως θέλω να γίνω τύραννος. Αλλά εγώ δεν έχω καμία προσωπική φιλοδοξία για εξουσία. Θέλω μόνο να σώσω την Ελλάδα από το χάος και να την οδηγήσω στον δρόμο της εξέλιξής της σε ένα κράτος σύγχρονο, ευρωπαϊκό.

   Νιώθω πια τον κίνδυνο γύρω μου. Όσοι είχαν εξουσία πριν με βλέπουν σαν εμπόδιο. Οι Μαυρομιχαλαίοι με απειλούν, η Ύδρα βράζει. Δε φοβάμαι για μένα. Φοβάμαι για το έργο που θα μείνει μισό, αν φύγω…

   Αν κάτι μου συμβεί, σε παρακαλώ να συνεχίσεις εσύ. Μην αφήσεις την Ελλάδα να γυρίσει πίσω στο σκοτάδι.

Με αδελφική αγάπη,

Ιωάννης 

Α. Άγγελος, Γ3

Π. Τζέσικα, Γ4

Ήμουν κι εγώ εκεί... στη δολοφονία του κυβερνήτη

   Ήμουν εκεί, το πρωί της 27ης Σεπτεμβρίου 1831, μπροστά στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο… Ο ήλιος είχε μόλις ανεβεί πάνω από τα σπίτια της πόλης και είχε ακόμα δροσιά. Ο κόσμος ήταν λίγος και η ατμόσφαιρα γαλήνια. Όλα έμοιαζαν ήσυχα, τίποτα δεν προμήνυε αυτό που ερχόταν…

   Είδα τον κυβερνήτη, τον Ιωάννη Καποδίστρια, να πλησιάζει με σταθερό βήμα. Ερχόταν να παρακολουθήσει κι αυτός τη λειτουργία, όπως έκανε κάθε Κυριακή. Τον ξεχώριζες εύκολα, καθώς φορούσε το σκούρο του πανωφόρι και κρατούσε το καπέλο του στο χέρι. Το βλέμμα του ήταν σοβαρό και σκεπτικό, όπως πάντα. Μόνο ο μονόχειρας σωματοφύλακάς του τον ακολουθούσε διακριτικά.

   Λίγο πριν μπει στην εκκλησία, αντίκρισε τον Γεώργιο και τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη. Προς στιγμήν στάθηκε… Ίσως θυμήθηκε τις προειδοποιήσεις των συνεργατών του πως κάποιοι από την αντιπολίτευση σχεδίαζαν να τον δολοφονήσουν, αποφάσισε όμως να μην οπισθοχωρήσει. Όταν όμως ο Καποδίστριας πλησίασε τους Μαυρομιχαλαίους, έγινε το κακό! Ο Κωνσταντίνος σήκωσε το πιστόλι του και πυροβόλησε τον άτυχο κυβερνήτη στο κεφάλι. Εκείνος έκανε ένα βήμα προς την πόρτα, σαν να ήθελε να κρατηθεί, αλλά λύγισε. Έπεσε βαριά πάνω στο πέτρινο πλακόστρωτο. Το καπέλο του κύλησε πιο πέρα και ένα ρυάκι αίματος άρχισε να απλώνεται δίπλα του. Ο Γεώργιος έτρεξε και τον μαχαίρωσε, για να είναι βέβαιος πως δε θα σηκωθεί…

   Ο κυβερνήτης μας ξεψύχησε μπροστά μου, χωρίς να μπορώ να αντιδράσω. Όλα έγιναν μέσα σε μια στιγμή! Για ένα ατελείωτο λεπτό όλοι στέκονταν ακίνητοι και μουδιασμένοι. Κανείς δεν μπορούσε να πιστέψει τι είχε γίνει… Μετά πολλοί έβαλαν τις φωνές και επικράτησε πανικός. Άκουσα τον σωματοφύλακα του Καποδίστρια να πυροβολεί. Κάποιοι όρμησαν να κυνηγήσουν τους δολοφόνους, που είχαν φύγει τρέχοντας, ενώ άλλοι προσπάθησαν να βοηθήσουν τον κυβερνήτη. Ήταν όμως αργά…

   Γύρισα στο σπίτι μου συγκλονισμένος… Σκεφτόμουν πως η φυλάκιση του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη ήταν σίγουρα η αφορμή για να ξεκινήσει το σχέδιο της δολοφονίας του κυβερνήτη μας. Αλλά και η Αγγλία και η Γαλλία τον δεν τον είχαν πάρει με καλό μάτι, γιατί υποπτεύονταν ότι είναι όργανο της Ρωσίας. Πολλοί τον κατηγόρησαν και τον πολέμησαν, αλλά ο Καποδίστριας αγωνίστηκε για την Ελλάδα, και η Ελλάδα τον πλήρωσε με αίμα.

   Ήμουν εκεί και είδα με τα μάτια μου τον θάνατο ενός σπουδαίου ανθρώπου. Ήταν μια μέρα που σημάδεψε τη μοίρα του τόπου μας και θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη μου για πάντα…

Γ. Γιώργος, Γ1

Λ. Σόνια, Γ1

Σκέψεις του Γεώργιου Μαυρομιχάλη

27 Σεπτεμβρίου 1831

   Σήμερα το χέρι μου έσταξε αίμα. Το αίμα του Κυβερνήτη… Δε χαίρομαι, μα νιώθω πως έπραξα το καθήκον μου.

   Ο Ιωάννης Καποδίστριας, με όλη του τη μόρφωση και τις καλές προθέσεις, δεν ήρθε να κυβερνήσει. Ήρθε να επιβληθεί... Παραμέρισε τους αγωνιστές και φυλάκισε τον πατέρα μου, τον Πετρόμπεη, που τόσες θυσίες έκανε για την επανάσταση του γένους. Μας αφαίρεσε τη φωνή μας! Αγνόησε τους τοπικούς θεσμούς και αυτούς που έδωσαν το αίμα τους στον αγώνα. Δεν είδε ανθρώπους. Είδε εμπόδια στο όραμά του. Μα αυτή η χώρα δεν είναι Ευρώπη και ούτε θα γίνει σε μια στιγμή με το έτσι θέλω ενός ανθρώπου…

   Δεν πιστεύω πως σκότωσα έναν σωτήρα. Σκότωσα έναν άνθρωπο που ξέφυγε από τον ρόλο του. Ας με κρίνει η ιστορία… Εγώ έπραξα για την ελευθερία, όπως την καταλαβαίνουμε εμείς οι Μανιάτες,

Γ. Αθανασία, Γ1

Στη μηχανή του χρόνου - Ελληνική επανάσταση

Η μηχανή του χρόνου ταξιδεύει τους μαθητές και τις μαθήτριες της Γ΄ Γυμνασίου στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης. Σε ρόλο πρωταγωνιστή ή αφανούς ήρωα, γράφουν σελίδες ημερολογίου, επιστολές ή αφηγήσεις - "μαρτυρίες" για σημαντικά γεγονότα της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου.

Από το ημερολόγιο του Ρήγα Φεραίου

Αγαπητό μου ημερολόγιο,

   ήμουν πάντα ονειροπόλος… Πάντα πίστευα ότι η ελευθερία είναι δικαίωμα όλων των λαών. Και οι λαοί της Βαλκανικής διψούν για δικαιοσύνη, για ανεξαρτησία, για μια νέα αρχή.

   Η «Χάρτα της Ελλάδος» που έφτιαξα δεν είναι απλά και μόνο ένας χάρτης. Είναι το όνειρό μου για μια ελεύθερη Ελλάδα, για έναν κόσμο όπου όλοι θα είναι ίσοι. Κάθε φορά που την κοιτάζω, νιώθω πως το όνειρο αυτό μπορεί μια μέρα να γίνει πραγματικότητα. Με μεγάλη χαρά μαθαίνω πως ο Θούριός μου έγινε τραγούδι γεμάτο ελπίδα και επανάσταση, ένα τραγούδι που έχει περάσει από στόμα σε στόμα και τραγουδιέται παντού.

   Ξέρω βέβαια πως οι κίνδυνοι είναι πολλοί. Οι Τούρκοι με παρακολουθούν και δεν αποκλείεται κάποιος να με προδώσει. Αλλά δε φοβάμαι… Με προειδοποίησαν να σταματήσω, να προστατέψω τη ζωή μου. Μα πώς μπορώ να σταματήσω; Η ελευθερία δεν έρχεται χωρίς θυσίες. Και αν η θυσία μου γίνει σπίθα που θα ανάψει τη φωτιά της επανάστασης, τότε θα αξίζει.

   Το μόνο που θέλω είναι να δω την Ελλάδα ελεύθερη. Αλλά ακόμα κι αν δεν το ζήσω εγώ, ξέρω πως οι ιδέες μου θα βοηθήσουν τους άλλους να το πετύχουν. Μπορεί ο δρόμος να είναι δύσκολος, αλλά η φλόγα της ελευθερίας καίει δυνατά μέσα μου!

Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή,

παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή...

Γ. Βιολέτα, Γ3

Μ. Στέλλα, Γ4

Σκέψεις ενός νέου που μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία

Φεβρουάριος 1820

   Από πέρυσι που άρχισα τις σπουδές μου στο Βουκουρέστι έχω έρθει κοντά με δύο συμφοιτητές μου, τον Δημήτριο Θέμελη και τον Ιάκωβο Τομπάζη. Αυτοί μου μίλησαν για τη μεγάλη εξέγερση που ετοιμάζεται, την επανάσταση των Ελλήνων για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Αποφάσισα λοιπόν να συμμετέχω κι εγώ ενεργά σ’ αυτή την προσπάθεια και μυήθηκα στη Φιλική Εταιρεία.

   Τη στιγμή που είπα «Το εστοχάστηκα και το στέργω» ένιωσα να με κατακλύζει η συγκίνηση και η υπερηφάνεια. Γιατί; Γιατί πλέον έχω έναν στόχο και έναν σκοπό στη ζωή μου και είμαι αποφασισμένος γι’ αυτόν να τη θυσιάσω: την απελευθέρωση της Ελλάδας. Ο Ρήγας δείχνει τον δρόμο με τα έργα του και το παράδειγμά του...

Π. Δημήτρης, Γ4

Από το ημερολόγιο του Αλέξανδρου Υψηλάντη

21 Φεβρουαρίου 1821

Αγαπητό ημερολόγιο,

   η καρδιά μου είναι γεμάτη από συναισθήματα που δύσκολα περιγράφονται... Όταν ανέλαβα την ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας, ήξερα ότι το βάρος ήταν τεράστιο, αλλά ήμουν αποφασισμένος να το σηκώσω. Και τώρα ήρθε η στιγμή, η μεγάλη ώρα! Η πρώην κραταιά Οθωμανική αυτοκρατορία αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα, ενώ για σημαντικό τμήμα του ελληνισμού είναι πλέον ώριμο αίτημα η δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.

   Αύριο, ξεκινώντας από ρωσικό έδαφος, θα περάσω με τους συντρόφους μου τον ποταμό Προύθο και θα κατευθυνθώ προς το Ιάσιο της Μολδοβλαχίας. Οι ηγεμόνες των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών είναι Έλληνες Φαναριώτες και ξέρω καλά ότι εκεί, σύμφωνα με παλαιότερες ρωσοτουρκικές συνθήκες, δεν υπάρχει τουρκικός στρατός. Για να μην αναφέρω ότι λίγο βορειότερα βρίσκεται ρωσικός στρατός, ο οποίος ελπίζω ότι θα εισβάλει στις Ηγεμονίες για να βοηθήσει το κίνημά μας.

   Είμαι σίγουρος ότι θα υπάρξουν δυσκολίες, αλλά η απόφαση είναι πλέον αμετάκλητη. Δεν υπάρχει γυρισμός… Ο σκοπός είναι ιερός και η επιθυμία για ελευθερία μας ενώνει!

Κ. Νίκος, Γ3

Αγαπητό μου ημερολόγιο,

   Η κατάσταση είναι πιο δύσκολη από όσο φανταζόμουν… Οι πλούσιοι Έλληνες των Ηγεμονιών, στους οποίους ελπίζαμε για οικονομική στήριξη, δεν ανταποκρίνονται όπως περιμέναμε. Φοβούνται, φαίνεται, μήπως χάσουν τα προνόμια και τα πλούτη τους… Αλλά και η στρατολόγηση προχωρά με αργούς ρυθμούς. Οι άντρες που έχουμε στη διάθεσή μας είναι λίγοι και δεν έχουν καμία πολεμική εμπειρία. Στον Ιερό Λόχο, το στρατιωτικό σώμα που ίδρυσα στη Φωξάνη, έχουν καταταγεί εθελοντές σπουδαστές των ελληνικών παροικιών της Μολδοβλαχίας και της Οδησσού. Είναι γεμάτοι φλόγα και ενθουσιασμό, αλλά είναι και πολύ νέοι, σχεδόν παιδιά…

   Σαν να μην έφταναν αυτά, οι μεγάλες δυνάμεις μάς γύρισαν την πλάτη τους. Ο τσάρος, τον οποίο θεωρούσα σύμμαχο, αποκήρυξε την επανάσταση και, το χειρότερο, επέτρεψε την είσοδο του οθωμανικού στρατού στις Ηγεμονίες για την καταστολή της. Πόσο πικρή ήταν αυτή η διάψευση για μένα!

   Κι έπειτα, ο Βλαδιμηρέσκου... Ο ίδιος άντρας που μας διαβεβαίωνε ότι θα πολεμήσει στο πλευρό μας, σύντομα έγινε φανερό ότι δεν είναι διατεθειμένος να δεσμευτεί πλήρως στον αγώνα. Έχω την υποψία ότι παίζει διπλό παιχνίδι και δεν τον εμπιστεύομαι.

   Παρόλα αυτά, δε χάνω το κουράγιο, το θάρρος και τις ελπίδες μου. Ο Θεός θα μας βοηθήσει στον δύσκολο αγώνα μας. Αλλά ακόμα κι αν αποτύχουμε, θα έχουμε κάνει το καθήκον μας απέναντι στην πατρίδα, κι αυτό είναι πάνω απ’ όλα.

   Δε θυμάμαι πόσος καιρός έχει περάσει, το κελί μου είναι κρύο και σκοτεινό, και οι ειδήσεις που άκουσα πριν από λίγο δεν είναι ευχάριστες... Έμαθα πως ο επίλογος της επανάστασης στις Ηγεμονίες γράφτηκε στη Μονή Σέκκου. Εκεί οι τελευταίοι αγωνιστές μας εγκλωβίστηκαν και έπεσαν ηρωικά πολεμώντας, μέχρι ενός. Πώς να δεχτώ ότι όλα τελείωσαν έτσι; Ότι τόσοι κόποι, τόσα όνειρα, τόσοι νέοι χάθηκαν;

   Όχι, δε θα το δεχτώ! Η θυσία τους δεν είναι μάταιη. Το μήνυμα της επανάστασης πέρασε στην Ελλάδα, ξεσηκώνοντας τον λαό για τη μεγάλη στιγμή της ανεξαρτησίας. Η πατρίδα μας θα απελευθερωθεί. Ίσως χρειαστούν χρόνια αγώνα, αλλά η μέρα που θα αποκτήσουμε την ελευθερία μας θα έρθει. Το πιστεύω με όλη μου την καρδιά, η οποία θα ανήκει πάντα στην Ελλάδα!

Γ. Μαριάννα, Γ1

Γ. Αντιγόνη, Γ1

Ήμουν κι εγώ εκεί... στη σφαγή της Χίου

15 Απριλίου 1822

Πολυαγαπημένη μου μάνα,

   σου γράφω για να σε καθησυχάσω μετά από όσα σίγουρα θα έμαθες για την καταστροφή της Χίου και να σου ζητήσω να προσεύχεσαι μέχρι να ξανανταμώσουμε στον Μοριά. Ο Πανάγαθος Θεός με φύλαξε σώο!

   Η Χίος… Τα μυροβόλα περιβόλια με τα εσπεριδοειδή, τα κυπαρίσσια και τις καστανιές, τα δαντελωτά ακρογιάλια με τα πιο περίεργα βότσαλα που έχω δει ποτέ μου! Το νησί που απολάμβανε σημαντικά προνόμια λόγω της καλλιέργειας των μοναδικών στον κόσμο μαστιχόδεντρων που βρίσκονταν υπό την προστασία της αδερφής του σουλτάνου, Εσμέ, η οποία έπαιρνε τα έσοδα από την πώληση αυτού του ιδιαίτερου και ξεχωριστού προϊόντος. Πολλοί έρχονταν να βρουν δουλειά εδώ, ανάμεσά τους κι εγώ, για να βοηθήσουν οικονομικά την οικογένειά τους. Βέβαια, κι εδώ υπήρχε τουρκική καταπίεση, αλλά σε γενικές γραμμές η κατάσταση ήταν πιο καλή για τους υπόδουλους. Αυτός ο ευλογημένος τόπος μπορούσε όλους να τους θρέψει και δεν έμοιαζε η ζωή εδώ με αυτή των υπόλοιπων ραγιάδων.

   Γι’ αυτό η άρχουσα τάξη του νησιού ήταν απρόθυμη να πάρει μέρος η Χίος στην ελληνική επανάσταση, φοβούμενη την απώλεια της ασφάλειας και της ευημερίας. Πίστευαν ότι μια εξέγερση μόνον κακό θα τους έφερνε. Όμως, στις 10 Μαρτίου ο Λυκούργος Λογοθέτης με 2.500 Σαμιώτες αποβιβάστηκε στο νησί και προσπάθησε να ξεσηκώσει τον κόσμο. Η ανταπόκριση που βρήκαν οι επαναστάτες δεν ήταν αυτή που περίμεναν. Κανείς από τους δημογέροντες δε βγήκε να τους καλοδεχτεί, τα μαγαζιά έμειναν κλειστά και μόνο κάποιοι ναυτικοί και χωρικοί ενώθηκαν μαζί τους. Η περιορισμένη δύναμη των Τούρκων, τρομοκρατημένη, κλείστηκε βιαστικά στο κάστρο της πόλης περιμένοντας βοήθεια, που δεν άργησε να φτάσει…

   Από τον Ελλήσποντο ήρθε η αρμάδα του Καρά Αλή κι από απέναντι, από τη Μικρά Ασία, φανατισμένα κι εξαγριωμένα μπουλούκια περίμεναν να πάρουν οδηγίες και να έρθουν στο νησί. Δεν ξέραμε τι να σκεφτούμε… Από τη μια βλέπαμε τη θάλασσα να γεμίζει τουρκικά πλοία κι από την άλλη λίγοι εξεγερμένοι να προσπαθούν να δουν πώς θα οργανωθούν. Ο απλός κόσμος κι οι δημογέροντες έλπιζαν ότι το πολύ πολύ θα φύγουν οι επαναστάτες, βλέποντας τον όγκο του τουρκικού στρατού, κι όλα θα αποκατασταθούν ήρεμα, από τη στιγμή που η συντριπτική πλειονότητα του νησιού δεν έκανε τίποτε για να προκαλέσει την οργή των Τούρκων, αφού δε συμμετείχε στην εξέγερση κατά του σουλτάνου.

   Αλλά στις 30 Μαρτίου, ανήμερα Μεγάλης Πέμπτης, μαζί με την παράδοση του Χριστού για τη Σταύρωση ήρθε και η σταύρωση της Χίου από άγρια κι ανόσια χέρια. Ένα έργο ανθρωπόμορφων τεράτων που ξεχύθηκαν μανιασμένα και, χωρίς σχεδόν αντίσταση, προχώρησαν σε λεηλασίες, εμπρησμούς, αρπαγές, σφαγές... Καπνοί, μαυρίλα και φωτιά, κανονιές, κουμπουριές, κλαγγή από σπαθιά… Στα αυτιά μου ακόμα αντηχούν οι ανατριχιαστικές απόκοσμες φωνές, τα βογγητά, ο θρήνος, τα κλάματα, τα παρακάλια. Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν τη φρίκη… Και μετά αυτή η ατέλειωτη σειρά από κουρελιασμένα, ματωμένα γυναικόπαιδα, με τον τρόμο ζωγραφισμένο στα μάτια τους και με τα γέλια των αιμοβόρων δήμιων τους να τους συνοδεύουν, υπολογίζοντας την τιμή που θα έπιανε ο κάθε δυστυχισμένος δούλος στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής…

   Μη με ρωτήσεις πώς κατάφερα να ξεφύγω. Ούτε κι εγώ το ξέρω… Ζω από καθαρή τύχη και μόνο! Μάλλον δεν είχε έρθει η ώρα μου… Σαν φάντασμα μέσα από τους καπνούς και τη σφαγή, κατάφερα να φτάσω μισοπεθαμένος στη θάλασσα, όπου επιβιβάστηκα σ’ ένα ψαριανό καΐκι, μαζί με άλλους κατατρεγμένους.

   Να ξέρεις πως μόλις συνέρθω από όσα έζησα, θα έρθω να σε βρω, Απ’ ό,τι πληροφορήθηκα, την άλλη βδομάδα ένα καράβι θα πλεύσει από τα Ψαρά προς τις Σπέτσες, οπότε θα σαλπάρω μαζί τους. Το μόνο που σκέφτομαι, μάνα, είναι να εκδικηθώ για όσους τόσο άδικα σφαγιάστηκαν… Έχω σκοπό να ενωθώ με τα παλικάρια του Κολοκοτρώνη! Καλή αντάμωση!

Σε φιλώ,

ο γιος σου Γεώργιος

Μ. Γιώργος, Γ2

   Τον καιρό της επανάστασης ήμουν 12 χρονών. Ζούσαμε στη Χίο, ήσυχα. Ο πατέρας μου ψάρευε, αλλά είχε και καφενείο. Μετά την αποτυχημένη απόπειρα εξέγερσης στο νησί, επικρατούσε μια περίεργη σιωπή. Ήμουνα με τη μάνα μου στην αυλή του σπιτιού. Η μάνα ζύμωνε ψωμί κι εγώ έβγαζα νερό από το πηγάδι. Ένα σμήνος πουλιών φάνηκε στον ουρανό. «Κάτι κακό θα μας έβρει», είπε η μάνα μου, που πάντα διάβαζε το πέταγμα των πουλιών. Ξαφνικά βλέπουμε τον πατέρα να έρχεται τρέχοντας. «Άκουσα πως οι Τούρκοι μαζεύουν όλους τους άρχοντες του τόπου!». Έτρεξα στο ανώι του σπιτιού και από τα παράθυρα είδα τον τεράστιο τουρκικό στόλο που πλησίαζε… Ο πατέρας μου στα γρήγορα ετοίμασε έναν μπόγο με όσα νομίσματα είχαμε και κάποια τρόφιμα. Πήγαμε να κρυφτούμε στη σπηλιά της Παναγιάς της Αγιογαλούσαινας, μέχρι να δούμε τι θα γίνει.

   Την άλλη μέρα, 30 Μαρτίου, μόλις ξημέρωσε, οι Τούρκοι αποβιβάστηκαν στο νησί. Έβγαλαν τα γιαταγάνια και όρμησαν ουρλιάζοντας. Έμπαιναν στα σπίτια, έβαζαν φωτιές, έσφαζαν όσους συναντούσαν μπροστά τους. Μέχρι το καταφύγιό μας έφταναν οι σπαρακτικές φωνές των γυναικών, τα κλάματα των μικρών παιδιών… Βλέπαμε από μακριά το χωριό μας να καίγεται! Η μητέρα μου έκλαιγε, σφίγγοντας στην αγκαλιά της τη μικρή μου αδερφή. Από ένα μονοπάτι που ήξερε ο πατέρας καταφέραμε να διαφύγουμε προς τη θάλασσα. Επιβιβαστήκαμε στην ψαρόβαρκα του πατέρα μου, με σκοπό να φτάσουμε στη Σάμο. Εκεί είχαμε συγγενείς. Μας φιλοξένησαν…

...Μετά από 2 χρόνια, γύρισα με τον πατέρα μου στη Χίο, να δούμε τι είχε απογίνει. Ψάξαμε να βρούμε το καφενείο, το σπίτι μας. Δε βρήκαμε τίποτε… Παντού υπήρχαν μόνο ερείπια. Νιώθαμε ότι βρισκόμασταν σ’ έναν τόπο έρημο, ότι ποτέ δεν είχαν ζήσει άνθρωποι εκεί. Όσους δεν είχαν σκοτώσει οι Τούρκοι, τους οδήγησαν σε σκλαβοπάζαρα. «Τουλάχιστον γλυτώσαμε τη ζωή μας…», είπε ο πατέρας. Ναι, γλυτώσαμε, αλλά χάσαμε τη γη όπου γεννηθήκαμε. Ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μας θάφτηκε στα ερείπια της Χίου. Γίναμε πρόσφυγες στην ίδια μας την πατρίδα…

   Ο πατέρας πήρε μια χούφτα χώμα και την τύλιξε στο μαντίλι του. «Αυτό θα μας θυμίζει το νησί μας…», είπε. Επιστρέψαμε στη Σάμο. Εκεί φτιάξαμε τη ζωή μας ξανά από την αρχή, με την ελπίδα ότι η ελευθερία της πατρίδας μας δε θ’ αργούσε.

Γ. Αστέριος, Γ2

Ήμουν κι εγώ εκεί... στο πολιορκημένο Μεσολόγγι

Αγαπημένη μου οικογένεια,

   γράφω αυτή την επιστολή με βαριά καρδιά και δάκρυα στα μάτια, καθώς οι στιγμές που ζούμε εδώ στο Μεσολόγγι είναι πέρα από κάθε περιγραφή. Η πολιορκία συνεχίζεται εδώ και μήνες. Οι Τούρκοι μας έχουν περικυκλώσει από παντού, αλλά η ψυχή μας δεν κάμπτεται. Οι κακουχίες είναι αμέτρητες. Δεν έχουμε τρόφιμα, δεν έχουμε νερό, αλλά έχουμε την πίστη μας στην ελευθερία.

   Οι μέρες και οι νύχτες περνούν με τον ήχο των κανονιών και τις κραυγές των τραυματιών. Κάθε μέρα βλέπω ανθρώπους που αγαπώ να πέφτουν. Η κατάσταση είναι απελπιστική, αλλά κανείς δεν κάνει πίσω. Όλοι είμαστε αποφασισμένοι να πολεμήσουμε μέχρι τέλους.

   Αγαπημένοι μου, αν αυτή η επιστολή φτάσει στα χέρια σας, να ξέρετε ότι σας αγαπώ και σας σκέφτομαι κάθε στιγμή. Το Μεσολόγγι είναι το τελευταίο κάστρο της ελευθερίας, κι αυτό αξίζει κάθε θυσία.

   Ελπίζω να σας ξαναδώ κάποια μέρα, αλλά αν όχι, να θυμάστε ότι θα έχω πεθάνει για μια δίκαιη υπόθεση.

Με άπειρη αγάπη, 

Δημήτριος Κ.

Κ. Νίκος, Γ3

Ήμουν κι εγώ εκεί... στην έξοδο του Μεσολογγίου

   Ήμουν κι εγώ εκεί… στο Μεσολόγγι, με τα τείχη του να αντιστέκονται στις συνεχείς επιθέσεις των Οθωμανών. Η πολιορκία ήταν σκληρή και οι κανονιοβολισμοί δε σταματούσαν· κάθε μέρα ήταν μια μάχη για επιβίωση και κάθε βράδυ μετρούσαμε τις απώλειες. Ο εχθρός είχε περικυκλώσει την πόλη, εμποδίζοντας κάθε δυνατότητα διαφυγής ή ανεφοδιασμού. Το νερό λιγόστευε, τα εφόδια εξαντλούνταν. Οι αρρώστιες και η πείνα θέριζαν, αλλά η πίστη μας στο Θεό και την ελευθερία μας έκανε πιο δυνατούς. Θυμάμαι τις γυναίκες και τα παιδιά που έφτιαχναν φυσέκια, τους γέροντες που έδιναν κουράγιο στους μαχητές…

   Όταν η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο, πήραμε τη μεγάλη απόφαση… Αποφασίσαμε την έξοδο, που θα γινόταν νύχτα του Σαββάτου του Λαζάρου με ξημερώματα Κυριακής των Βαΐων, μεταξύ 10ης και 11ης Απριλίου. Ήταν μια απόφαση δύσκολη, αλλά αναγκαία. Ξέραμε ότι οι πιθανότητες να βγούμε ζωντανοί ήταν ελάχιστες, αλλά η ελπίδα μάς έδινε δύναμη. Χωριστήκαμε σε τρεις ομάδες και οι υπόλοιποι μείνανε πίσω για να ανατινάξουν τις μπαρουταποθήκες. Δυστυχώς, οι Τούρκοι μας περίμεναν… Κάποιος είχε προδώσει το σχέδιό μας! Μόνο ένα ένοπλο σώμα, στο οποίο βρισκόμουν κι εγώ, μπόρεσε να διασπάσει τον τουρκικό κλοιό και να ξεφύγει, ενώ οι υπόλοιποι μαζί με τα γυναικόπαιδα άρχισαν να οπισθοχωρούν.

   Οι απώλειες ήταν πολύ μεγάλες… Εγώ στάθηκα τυχερός, αλλά οι περισσότεροι από τους πολιορκημένους δεν κατάφεραν να επιβιώσουν. Όμως η θυσία τους δε θα πάει χαμένη. Το αίμα που χύθηκε εδώ στο Μεσολόγγι θα γίνει το λίπασμα για την ελευθερία της πατρίδας μας!

Α. Λάζαρος, Γ1

Άλλοι/ες ζωγράφισαν ήρωες της επανάστασης του '21.

Γεώργιος Καραϊσκάκης

Α. Χρύσα, Γ3

Μάρκος Μπότσαρης

Λ. Σόνια, Γ1

Κολοκοτρώνης - Καραϊσκάκης - Διάκος

Κ. Κώστας, Γ4

Δημιουργική γραφή

Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Β΄ Γυμνασίου δημιουργούν τα δικά τους κείμενα χρησιμοποιώντας τίτλους των κειμένων του ανθολογίου και ξεδιπλώνουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους!

Με bold είναι τονισμένοι οι τίτλοι των κειμένων που χρησιμοποιήθηκαν.

Εκδρομή στην Αθήνα

   Ο ήλιος έλαμπε, έξω μύριζε καλοκαίρι και, βγαίνοντας από το σχολειό ανυπομονούσα για το ταξίδι με την οικογένειά μου στην Αθήνα το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος.

   Το Σάββατο το πρωί μπήκαμε στο αυτοκίνητο και σε λίγο η πόλη της Θεσσαλονίκης ήταν για εμάς παρελθόν, με Μαλαισιανά τραγούδια στο ραδιόφωνο να μας φτιάχνουν τη διάθεση.

   Στην βαλίτσα μου είχα το αγαπημένο μου βιβλίο, το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, που θα με συντρόφευε κάθε βράδυ πριν κοιμηθώ. Πρώτη στάση για ξεκούραση κάναμε όταν βρεθήκαμε σ’ ένα γραφικό χωριό και σταματήσαμε στ’ άσπρο ξωκλήσι. Μάλλον ήταν κάποια γιορτή, γιατί υπήρχε πολύς κόσμος εκεί που είχε έρθει με το λεωφορείο. Αφού ανάψαμε ένα κεράκι, καθήσαμε παραδίπλα σε ένα παραδοσιακό καφενείο, όπου έφαγα το πιο ωραίο γλυκό του κουταλιού που είχα δοκιμάσει ποτέ μου.

   Η φύση ήταν μαγευτική, θυμίζοντάς μου πόσο δίκιο είχε η μητέρα μου όταν έλεγε ότι εμείς τα παιδιά σήμερα ζούμε στην εποχή του τσιμέντου και της πολυκατοικίας… Μετά από το σύντομο διάλειμμα, συνεχίσαμε με προορισμό την Αθήνα.

   Σε κάποια στιγμή σταματήσαμε σε ένα μνημείο. Ρώτησα τους γονείς μου πού είμαστε και η απάντηση ήταν στις Θερμοπύλες, στο άγαλμα του Λεωνίδα. Βγάλαμε φωτογραφίες και συνεχίσαμε. Ο ήλιος είχε ανεβεί ψηλά και η ζέστη γινόταν ανυπόφορη, όταν επιτέλους μπήκαμε στην πρωτεύουσα της Ελλάδας. Φτάνοντας στο ξενοδοχείο που θα μας φιλοξενούσε για δύο βράδια, με εντυπωσίασε η θέα της πόλης από τα παράθυρα του δωματίου. Το βράδυ κοιτούσα τα φώτα της Αθήνας, μέχρι που αποκοιμήθηκα αγκαλιά με το βιβλίο που είχα μαζί μου. Αυτή είναι η καλύτερη συντροφιά για ένα παιδί που κοιμάται…

   Το τριήμερο πέρασε γρήγορα και στην επιστροφή κάναμε σχέδια για το επόμενο ταξίδι μας. Η μάνα μου είπε ότι ο επόμενος προορισμός μας θα είναι η εξοχική Λευκάδα, εγώ είπα ότι θέλω να πάμε στο Τόκιο και ο μπαμπάς απάντησε: προς το παρόν, εσύ θα πας και πάλι στο σχολείο…

Τ. Έλενα, Β2

Διακοπές στο νησί

   Βγαίνοντας από το σχολειό πήρα μια βαθιά ανάσα. Επιτέλους, θα ξεκινούσαν οι καλοκαιρινές διακοπές μου! Η πόλη σιγά σιγά άδειαζε κι εγώ δεν έβλεπα τη στιγμή να φύγω για να πάω στο αγαπημένο μου νησί. Στην εποχή του τσιμέντου και της πολυκατοικίας, το νησί έμοιαζε σαν παράδεισος...

   Είχα να το επισκεφθώ από ένα Πάσχα τ’ Απρίλη και μου είχε λείψει πολύ… Το πρώτο πράγμα που έκανα μόλις έφτασα ήταν να πάω στο καφενείο του Βασίλη, του θείου μου, που έμενε μόνιμα στο νησί. Τον βρήκα να κάθεται στο γνωστό σημείο, μπροστά από τον πάγκο του, και πίσω του ήταν κρεμασμένος ο πίνακας «Η καταστροφή των Ψαρών», που όταν τον είχα δει για πρώτη φορά μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Με κέρασε γλυκό του κουταλιού και ξεκίνησε να μου λέει τα νέα για την τοπική ομάδα ποδοσφαίρου, την «Καλλιπάτειρα», στην οποία είναι προπονητής. Μαζί του καθόταν και ο δάσκαλος, που με καλωσόρισε με χαμόγελο. «Καλώς το ξενιτεμένο μου πουλί!» μου είπε. «Να ‘ σαι καλά δάσκαλε!» απάντησα και έφυγα, γιατί άκουσα να με φωνάζει η μάνα μου. Με περίμενε για να πάμε παρέα στην εκκλησία και μετά θα πήγαινα για μπάνιο στη θάλασσα.

   Οι Κυριακές στη θάλασσα είναι μαγικές. Ξυπνάμε και η θάλασσα ξυπνά μαζί μας. Με το λεωφορείο πηγαίνουμε στην απόμερη παραλία δίπλα στ’ άσπρο ξωκλήσι κι εκεί άνθρωποι και δελφίνια απολαμβάνουμε το κολύμπι. Κάθε φορά που σκέφτομαι ότι πρέπει να επιστρέψω και πάλι στο σχολείο ένα μεγάλο «Γιατί;» έρχεται στο μυαλό μου. Δεν το αφήνω όμως να μου χαλάσει τη διάθεση, άλλωστε οι διακοπές μου δεν τελείωσαν ακόμα!

Κ. Γιάννης, Β1

Οι Κυριακές στη θάλασσα

   Καλοκαιριάτικη Κυριακή και ετοιμαζόμαστε για απόδραση από την πολύβουη Αθήνα, που βράζει από τη ζέστη στην εποχή του τσιμέντου και της πολυκατοικίας. Πόσο αγαπώ αυτές τις Κυριακές στη θάλασσα! Ξεκινάμε πολύ νωρίς με το λεωφορείο. Περνάμε δίπλα στα καμένα δάση, που κάποτε ήταν ο πράσινος πνεύμονας γι’ αυτή την πόλη, και φτάνουμε στον μικρό παράδεισό μας. Μπαίνουμε στο δροσερό νερό και έχουμε την αίσθηση πως ξυπνάμε και η θάλασσα ξυπνά μαζί μας. Απολαμβάνουμε την ομορφιά της θάλασσας, άνθρωποι και δελφίνια που τα βλέπουμε να κολυμπούν πέρα στον ορίζοντα. Το μεσημέρι μας περιμένει το καφενεδάκι του Τακη-Πλούμα, όπου τρώμε φρέσκο ψαράκι στη σκιά και για το τέλος το υπέροχο γλυκό του κουταλιού που φτιάχνει η γυναίκα του, η κυρία Νίτσα.

   Τώρα, βγαίνοντας από το σχολειό, αναπολώ αυτές τις ωραίες στιγμές και ανυπομονώ να τις ξαναζήσω!

Γ. Άνοιξη, Β1

Επιστροφή στο σχολείο

   Ήταν ένα συννεφιασμένο απόγευμα του Σεπτέμβρη στην Αθήνα, λίγες μέρες προτού ανοίξουν τα σχολεία. Η πόλη ήταν γεμάτη κόσμο! Άλλοι μπαινόβγαιναν στα μαγαζιά για να αγοράσουν πράγματα για τη νέα σχολική χρονιά, και άλλοι έκαναν βόλτες, μικροί και μεγάλοι. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι θα πηγαίναμε και πάλι στο σχολείο... Σκεφτόμουν πως για ένα παιδί που κοιμάται αρκετά αργά το βράδυ όπως εγώ θα ήταν δύσκολο να συνηθίσει ξανά το πρωινό ξύπνημα. Πώς θ’ αντέξω πάλι κάθε πρωί να πηγαίνω στο σχολείο με το λεωφορείο και να ακούω την κυρία Νίτσα, τη συνοδό του σχολικού λεωφορείου, να με μαλώνει γιατί έχω πάει καθυστερημένος στη στάση; Ούτε μπορώ να πω ότι μου έχει λείψει ιδιαίτερα και το ροχαλητό του Βασίλη, που κάθεται δίπλα μου και κοιμάται του καλού καιρού μέχρι να φτάσουμε στο σχολείο… 

   Επιστροφή στην καθημερινότητα λοιπόν. Επιστροφή στο σχολείο!

Γ. Δημήτρης, Β2

Μια έκθεση για το καλοκαίρι

   11/9, ένας αριθμός στο ημερολόγιο που μας δείχνει την αρχή μιας νέας σχολικής χρονιάς, Επιστρέφουμε και πάλι στο σχολείο! Την πρώτη μέρα ο καθηγητής μας έβαλε να γράψουμε πως περάσαμε το καλοκαίρι μας. Να ‘ σαι καλά δάσκαλε που μας αφήνεις να ονειρευόμαστε ακόμα τις όμορφες στιγμές του καλοκαιριού… Αχ, η εξοχική Λευκάδα, οι Κυριακές στη θάλασσα, η μάνα να μας ξυπνάει για να πάμε στην εκκλησία, και μετά το ταξίδι μου στην Κρήτη, όπου πέρασα μια αξέχαστη Κυριακή στην Κνωσό, μαθαίνοντας την ιστορία του λαβύρινθου.

   Όλα αυτά ήταν μοναδικές εμπειρίες που θα μείνουν για πάντα στο μυαλό μου...

   Βγαίνοντας από το σχολειό αναρωτιόμουν με θλίψη Γιατί; Γιατί να τελειώσουν τόσο γρήγορα οι διακοπές;

Ε. Άννα, Β1

Η επιστροφή του Αντρέα

   Ήρθε ο Σεπτέμβρης, μαζί και η μέρα που θα πηγαίναμε και πάλι στο σχολείο. Τελείωσαν οι Κυριακές στη θάλασσα και οι ξέγνοιαστες διακοπές χωρίς μαθήματα… Το μόνο που με παρηγορούσε ήταν ότι θα ξαναρχίσουμε τις προπονήσεις ποδοσφαίρου με τον κύριο Τάκη Πλούμα, που τον αγαπάμε όλοι. 

   Την πρώτη μέρα του αγιασμού όλα τα παιδιά από τη γειτονιά ξεκινήσαμε με το λεωφορείο για το σχολείο. Εκεί, μόλις περάσαμε την καγκελένια πόρτα της αυλής, μας περίμενε μία μεγάλη έκπληξη, η επιστροφή του Αντρέα. Ο Αντρέας ήταν συμμαθητής μας στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, αλλά ύστερα έφυγε με τους γονείς του σε άλλη πόλη, γιατί ο μπαμπάς του, που είναι στρατιωτικός, πήρε μετάθεση. Όταν τον είδαμε, χαρήκαμε πολύ και κατευθείαν τον αγκαλιάσαμε όλοι. Μας είπε πως φέτος θα ήταν ξανά στο σχολείο μας και πως ήθελε να μπει και στην τοπική ομάδα ποδοσφαίρου που είχαμε φτιάξει με τον γυμναστή μας, τον κύριο Τάκη Πλούμα. Η κυρία Νίτσα, η παλιά μας δασκάλα, μόλις είδε τον Αντρέα, τον αγκάλιασε συγκινημένη και τον καλωσόρισε. 

   Βγαίνοντας από το σχολειό, όλα τα παιδιά συνεννοηθήκαμε να συναντηθούμε το απόγευμα στην εκκλησία, για έναν φιλικό αγώνα δίπλα στην πλατεία. Ήμουν τόσο χαρούμενος που επέστρεψε ο φίλος μου ο Αντρέας και θα παίζαμε μαζί μπάλα στην ίδια ομάδα, που ξέχασα τελείως πως είχαν ξεκινήσει και πάλι τα σχολεία…

Λ. Παναγιώτης, Β1

Οι εντυπώσεις του καλοκαιριού

   Σεπτέμβριος... Και πάλι στο σχολείο! Η φιλόλογος μας, η κυρία Νίτσα, που ο άντρας της δουλεύει σε γραφείον ευρέσεως εργασίας, μας ρώτησε πώς περάσαμε το καλοκαίρι μας. Κι όλοι πήραμε φόρα κι αρχίσαμε να λέμε τις εντυπώσεις μας.

   Η Άννα του Κλήδονα, που πήγε στην Αθήνα, στο αττικό πάρκο, μας είπε ότι εντυπωσιάστηκε από τα νούμερα που έκαναν στο νερό άνθρωποι και δελφίνια. Για τον Βασίλη, η εξοχική Λευκάδα είναι μια όαση που προσφέρει απίστευτη ομορφιά και ηρεμία στην εποχή του τσιμέντου και της πολυκατοικίας. Ο Μανώλης, ο κολλητός του Βασίλη, που κατάγεται από την Κρήτη, μας είπε ότι μία Κυριακή στην Κνωσό περίπου έξι χιλιάδες νέοι από ξένες χώρες ξεναγήθηκαν στα αρχαία μνημεία της και μας αφηγήθηκε την ιστορία του λαβύρινθου. Η Καλλιπάτειρα επισκέφθηκε με την οικογένειά της τις Θερμοπύλες, όπου ο ξεναγός τους, ο κύριος Τάκης Πλούμας, τους ανέλυσε όλο το χρονικό της μάχης των Σπαρτιατών με τους Πέρσες. Όλοι ακούσαμε με ενδιαφέρον τις αναμνήσεις της Κωνσταντίνας από τη Γερμανία κι εγώ μίλησα για τις Κυριακές στη θάλασσα της Χαλκιδικής. Η Αμαλία, η μάνα της οποίας κατάγεται από την Κέρκυρα, μας είπε ότι σε κάποια από τα ερημωμένα χωριά του νησιού, που ζωντανεύουν το καλοκαίρι, έχουν το έθιμο την πρώτη Κυριακή του Αυγούστου να πηγαίνουν στην εκκλησία και να προσφέρουν γλυκό του κουταλιού μετά τη λειτουργία. Βέβαια, την παράσταση έκλεψε η επιστροφή του Αντρέα από το Τόκιο, όπου έλειπε δύο χρόνια λόγω της δουλειάς του πατέρα του.

   Όλοι είπαν κι από κάτι που τους έκανε εντύπωση και δεν καταλάβαμε πότε πέρασε η ώρα. Βγαίνοντας από το σχολειό, ενώ επέστρεφα στο σπίτι μου με το λεωφορείο, σιγοτραγουδούσα το τραγούδι του Γιανγκ…

   Καλή μας σχολική χρονιά!

Φ. Ελευθερία, Β3

Νοσταλγώντας τα χρόνια στο χωριό

   Κάποια Χριστούγεννα στην Αθήνα, την πόλη με τις χαλασμένες γειτονιές, ο Τακη-Πλούμας νοσταλγούσε τα παιδικά του χρόνια στο χωριό. Τις μέρες που, βγαίνοντας από το σχολειό, περνούσε από το μαγαζί της κυρίας Νίτσας και τον κερνούσε γλυκό του κουταλιού. Τις Κυριακές που πήγαινε να δει τους αγώνες της τοπικής ομάδας. Το Πάσχα τ’ Απρίλη, που ακόμα και τα ερημωμένα χωριά γέμιζαν με κόσμο. Περισσότερο απ’ όλα, νοσταλγούσε τις Κυριακές στη θάλασσα. Τότε που, πίνοντας ήλιο κορινθιακό, χαιρόταν το καλοκαίρι.

   Τώρα, στην εποχή του τσιμέντου και της πολυκατοικίας, ο Τακη-Πλούμας ένιωθε απλά σαν ένας αριθμός…

Γ. Βασίλης, Β1

Κάποιοι/ες προτίμησαν να γράψουν ποιήματα.

Καλοκαιρινές αναμνήσεις

Βγαίνοντας από το σχολειό περπατώ

τις μέρες του καλοκαιριού αναπολώ,

τις υπέροχες Κυριακές στη θάλασσα,

μα μόνο τη διάθεσή μου χάλασα…

Στο χωριό ξυπνάμε και η θάλασσα ξυπνά μαζί μας

το καλοκαίρι κυβερνάει τη ζωή μας.

Τα απογεύματα περνούν με ιστορίες του παππού

παρέα με της γιαγιάς το γλυκό του κουταλιού.

Της Παναγίας πηγαίνουμε στην εκκλησία,

στ’ άσπρο ξωκλήσι, την Αγία Πελαγία.

Μα όλα αυτά είναι τώρα αναμνήσεις

που σβήνουν σαν τα χρώματα της Δύσης…

Στην πόλη επιστρέψαμε με το λεωφορείο

Αφού έπρεπε να πάμε και πάλι στο σχολείο…

Μ. Εύα, Β1

Δύο κόσμοι

Η Αθήνα, η πόλη είναι γεμάτη από κόσμο και θόρυβο

Έξι χιλιάδες νέοι ξεκινούν με όνειρα το ταξίδι της ζωής

Κατοικώντας σε χαλασμένες γειτονιές

προσπαθούν να ξεφύγουν από δόξα και θάνατο.

Μακριά από την πόλη, στα ερημωμένα χωριά

Ζουν ηλικιωμένοι παρέα με τη μοναξιά

Περνούν την ώρα τους με ιστορίες από τα παλιά,

με την ελπίδα να δώσουν ένα παλιό μήνυμα για τον σύγχρονο κόσμο…

Μ. Γεωργία, Β1

Κοντά στη φύση

Στην εξοχική Λευκάδα ξυπνάμε και η θάλασσα ξυπνά μαζί μας

η πόλη με τις χαλασμένες γειτονιές είναι μακριά

Να’ σαι καλά, δάσκαλε, που μας δίδαξες τη ζωή,

ένα παλιό μήνυμα για τον σύγχρονο κόσμο

στην εποχή του τσιμέντου και της πολυκατοικίας

Η μάνα προσεύχεται στ’ άσπρο ξωκλήσι

Πάσχα τ’ Απρίλη, με μυρωδιά από γιασεμιά

Μα πιο ωραίες είναι οι Κυριακές στη θάλασσα,

εκεί που, πίνοντας ήλιο κορινθιακό,

κολυμπάμε μαζί άνθρωποι και δελφίνια

Κ. Γιώργος, Β2