Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2014

Στη μηχανή του χρόνου - Γαλλική επανάσταση

Στο μάθημα της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας οι μαθητές και οι μαθήτριες της Γ΄ Γυμνασίου μπήκαν στη μηχανή του χρόνου! Ταξίδεψαν στα χρόνια της γαλλικής επανάστασης και έγραψαν σελίδες ημερολογίου ή επιστολές, αναλαμβάνοντας ρόλο πρωταγωνιστή, αφανούς ήρωα ή αυτόπτη μάρτυρα των ιστορικών γεγονότων.

Από το ημερολόγιο ενός Γάλλου εργάτη
Αγαπητό μου ημερολόγιο,
   Άλλη μια μέρα 16ωρης κουραστικής δουλειάς χωρίς ίχνος ελπίδας. Η Συλβί δεν έχει επιστρέψει ακόμα από το πλυσταριό και τα παιδιά πεινάνε. Νιώθω οργή κι απόγνωση. Δεν ξέρω τι με ενοχλεί περισσότερο. Η φτώχεια και η συνεχής κούραση ή η επίγνωση της αδυναμίας μου να ορίσω τη μοίρα μου...
   Σήμερα στη δουλειά κάποιος μου έδωσε ένα φυλλάδιο που υποστήριζε πράγματα πρωτάκουστα. Ότι δηλαδή γεννιόμαστε ελεύθεροι κι έχουμε δικαίωμα στην εργασία, στην παιδεία και στην υγεία. Μου φαίνεται δύσκολο να φανταστώ έναν τέτοιο κόσμο, όπου εγώ και τα παιδιά μου θα είχαμε μια θέση κάτω απ’ τον ήλιο.
   Απόψε που θα κοιμηθώ ίσως ονειρευτώ ότι ξεσηκωνόμαστε όλοι, γκρεμίζουμε τα τείχη της Βαστίλης, διώχνουμε τον βασιλιά και ξεκινάμε να ζούμε ελεύθεροι!
Π. Ζάννα, Γ3

Πέμπτη 30 Απριλίου 1788
…Σήμερα το πρωί, ξημερώματα, πηγαίνοντας για δουλειά, συνάντησα έναν πατέρα με το παιδί του να προσπαθούν να κλέψουν τον φούρνο της γειτονιάς. Ταράχτηκα! Σταμάτησα και τους κοιτούσα, μην μπορώντας να αντιδράσω. Δεν ήξερα ποιο ήταν το σωστό. Να σταματήσω τη λεηλασία μιας ξένης περιουσίας ή να βοηθήσω τον πατέρα να βρει φαΐ για το πεινασμένο του παιδί; Ένα πεινασμένο παιδί όπως χιλιάδες παιδιά… σαν τα δικά μου παιδιά! Δουλεύω από νύχτα σε νύχτα, κουράστηκα, αλλά δεν απογοητεύομαι. Δε θα τους κάνω τη χάρη. Δε θα λιγοψυχήσω. Κι αν τώρα δεν μπορώ να διαμαρτυρηθώ και να μετρήσει ο λόγος μου στις πολιτικές αποφάσεις που παίρνουν οι τύραννοι, θα υπάρξει μια μέρα που θα αλλάξουν όλα. Όλοι οι άνθρωποι θα ζούμε ίσοι και ελεύθεροι και θα μπορούμε ισάξια να διεκδικούμε τα δικαιώματά μας. Ήδη το φυλλάδιο που έβαλε κρυφά ο γείτονας στην τσέπη μου το βράδυ βλέπω πως ξεσηκώνει τον κόσμο να ξυπνήσει και να επαναστατήσει για την ελευθερία του. Είμαι σίγουρος πως δε θα αργήσει η μέρα που όλοι θα είμαστε αδέρφια σε μια ισόνομη κοινωνία. Ονειρεύομαι τη μέρα αυτή που τα παιδιά μου θα μπορούν να μορφωθούν σωστά, θα δουλεύουν και θα πληρώνονται και κανείς δε θα τους στερεί την ελευθερία του λόγου... Τέρμα η αδικία κι η εκμετάλλευση!
   Καλό ξημέρωμα και μακάρι αύριο να 'ναι η αρχή του τέλους!
Ν. Μορφούλα, Γ3

Από το ημερολόγιο του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄
Αγαπητό μου ημερολόγιο,
   Τρομερά πράγματα συμβαίνουν αυτόν τον καιρό! Ενώ γινόταν η συνέλευση των τριών τάξεων στο ανάκτορο των Βερσαλιών, οι αντιπρόσωποι της Τρίτης τάξης απαίτησαν μεταρρυθμίσεις. Εγώ βεβαίως ζήτησα να επιβληθούν νέοι φόροι, που φυσικά θα πλήρωναν αποκλειστικά τα μέλη της τάξης αυτής. Και τότε οι αντιπρόσωποί της αντέδρασαν και μάλιστα, με το επιχείρημα ότι εκπροσωπούν το 98% των Γάλλων, αυτοανακηρύχθηκαν σε Εθνική συνέλευση! Εννοείται πως δε θα επέτρεπα κάτι τέτοιο και έτσι διέταξα να κλείσει η αίθουσα όπου συνεδρίαζαν οι τάξεις. Ωστόσο, οι αντιπρόσωποι της Τρίτης τάξης συγκεντρώθηκαν στην αίθουσα του σφαιριστηρίου και ορκίστηκαν κιόλας να μη διαλυθούν χωρίς να δώσουν σύνταγμα στη χώρα! Η Εθνοσυνέλευση έγινε Συντακτική συνέλευση… Αναγκάστηκα να υποχωρήσω, αλλά η υποχώρησή μου είναι μια κίνηση τακτικής, καθώς την ίδια στιγμή συγκεντρώνω στρατό κρυφά για να διαλύσω την Εθνοσυνέλευση. Η ανταρσία τους δε θα περάσει!
Β. Έφη, Γ1

Επιστολή ενός από τους αντιπροσώπους της τρίτης τάξης στη συνέλευση των τριών τάξεων
Αγαπητέ φίλε,
   Ελπίζω η επιστολή μου να σε βρίσκει καλά και να σε κάνει να χαρείς για τα νέα που πρόκειται να σου μεταφέρω.
  Πριν από μερικές μέρες, στις 20 Ιουνίου, στη συνέλευση των τριών τάξεων, διαμαρτυρηθήκαμε έντονα στον βασιλιά ως αντιπρόσωποι της τρίτης τάξης για την απόφασή του να επιβάλει νέους φόρους, φυσικά μόνο σε μας… Κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσής μας ορίσαμε ότι από δω και στο εξής θα ονομαζόμαστε «Εθνική συνέλευση»,  με το επιχείρημα ότι εμείς αντιπροσωπεύουμε το 98% των Γάλλων. Ο βασιλιάς μας αγνόησε για μια ακόμη φορά και διέταξε να κλείσει η αίθουσα όπου συνεδρίαζαν οι τάξεις. Όμως εμείς, οι αντιπρόσωποι της τρίτης τάξης, συγκεντρωθήκαμε στην αίθουσα του σφαιριστηρίου και ορκιστήκαμε ότι θα συντάξουμε σύνταγμα. Ήταν τόσος ο ενθουσιασμός και η ορμή μας, που ήρθαν στο πλευρό μας αρκετοί κληρικοί και ευγενείς!
   Μπροστά στην ενότητα και την αποφασιστικότητά μας, ο βασιλιάς δεν είχε άλλη επιλογή. Τελικά υποχώρησε χθες, στις 9 Ιουλίου, και η Εθνοσυνέλευση ονομάστηκε πλέον «Συντακτική συνέλευση». Ο άμεσος στόχος μας είναι να δώσουμε στη Γαλλία σύνταγμα. Αυτό θα σταματήσει την αλαζονική ηγεμονία του βασιλιά και τις αδικίες των ευγενών. Ένα είναι σίγουρο, ότι θα τα καταφέρουμε να βάλουμε επιτέλους ένα τέλος σ’ αυτή την άθλια κατάσταση!
Α. Χριστίνα, Γ1

Δύο επιστολές από το επαναστατημένο Παρίσι
Παρίσι, 19 Ιουλίου 1789
Αγαπητέ μου ξάδερφε Πιέτρο,
   Σου γράφω από το πανδοχείο που μένω σε μια φτωχική γειτονιά του Παρισιού. Έχω μόνο λίγες μέρες εδώ, όμως ήδη έχω τόσο πολλά να σου γράψω… Εδώ η κατάσταση έχει γίνει τρομακτική. Όπου και να γυρίσεις το βλέμμα σου, βλέπεις ανθρώπους να λιμοκτονούν από την πείνα.
   Ο λαός, οι εργάτες, οι έμποροι, οι αγρότες πληρώνουν τεράστιους φόρους, ενώ οι άρχοντες ζουν πλούσια και δεν πληρώνουν φόρους. Μάλιστα έμαθα ότι τον χειμώνα που πέρασε ομάδες αγανακτισμένων ανθρώπων που ζουν σε φτωχογειτονιές σαν αυτή που μένω και γω τώρα, μπαίναν κρυφά σε σπίτια ευγενών και σε κρατικές αποθήκες, ώστε να κλέψουν τρόφιμα και να θρέψουν τις οικογένειές τους.
   Το Παρίσι είναι ένα καζάνι που βράζει… Ο βασιλιάς όχι μόνο δεν κάνει κάτι για τη δυσαρέσκεια του κόσμου, αλλά ζήτησε από τη συνέλευση των τριών τάξεων να επιβληθούν και νέοι φόροι, τους οποίους θα πληρώσει και πάλι ο λαός. Οι αντιπρόσωποι του λαού μετά από αυτό ορκίστηκαν να συντάξουν σύνταγμα. Ο βασιλιάς φαίνεται να υποχωρεί, όμως πιστεύω ότι είναι μια κίνηση τακτικής για να ηρεμήσει τον κόσμο.
   Ξάδερφε Πιέτρο, η κάθε μέρα που περνάω στο Παρίσι με γεμίζει με φόβο και ανησυχία. Πιστεύω όμως ότι είναι άδικο άνθρωποι σαν και μας, που προσπαθούν κάθε μέρα να τα βγάλουν πέρα, να υποφέρουν τόσο πολύ.
Χαιρετίσματα σε όλους,
ο ξάδερφός σου Φαμπρίτσιο Κολόνα.

Παρίσι, 15 Οκτωβρίου 1789
Αγαπητέ μου ξάδερφε Πιέτρο,
   Σε ευχαριστώ για το γράμμα σου, μου έδωσε κουράγιο και χαρά. Οι δουλειές μου εδώ τελειώνουν και σε λίγο θα επιστρέψω στο Τορίνο. Αμέσως μετά το προηγούμενο γράμμα μου εδώ στο Παρίσι έγιναν τρομερά γεγονότα!
   Τελικά ο βασιλιάς οργάνωσε κρυφά στρατό για να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση, όμως οι κινήσεις του έγιναν αντιληπτές από τον λαό. Η επανάσταση εξαπλώθηκε και λίγες μέρες μετά οπλισμένοι πολίτες κατέλαβαν τη Βαστίλη. Η συνέλευση ψήφισε τη Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη.
   Τέλος τα προνόμια, όλοι οι πολίτες είναι ίσοι, έχουν τα ίδια δικαιώματα! Κανείς δεν μπορεί πλέον να διώκεται για τις πεποιθήσεις του. Ο λαός συμμετέχει στις αποφάσεις και έχουν αρχίσει να σχηματίζονται λέσχες με πλήθος πολιτών.
   Νοιώθω έκπληξη και ενθουσιασμό για όσα είδα αυτούς τους μήνες εδώ στο Παρίσι και θα τους θυμάμαι για πάντα.
Σύντομα θα τα πούμε πάλι από κοντά,
ο ξάδερφός σου Φαμπρίτσιο Κολόνα.
Γ. Βάση, Γ1

Και μια συνέντευξη ενός Γάλλου πολίτη που παρακολούθησε από κοντά την κατάληψη της Βαστίλης...
Δημοσιογράφος: Σήμερα, 15 Ιουλίου 1789, είμαστε στο Παρίσι και θα συνομιλήσουμε με τον κύριο Φιλίπ Λεντού, ο οποίος παρακολούθησε όλο το σκηνικό της κατάληψης της Βαστίλης και έχει να μας δώσει ενδιαφέροντα στοιχεία για τα γεγονότα.
Γεια σας, κύριε Λεντού. Σας ακούμε.
Φ. Λ.: Ξέρετε, δουλεύω σε μία ταβέρνα κοντά στη Βαστίλη, όπου μαζευόντουσαν οι φρουροί μετά τη βάρδια τους. Χωρίς να το θέλω, άκουγα πολλές συζητήσεις για την έντονη κινητικότητα που υπήρχε τις τελευταίες μέρες στη φρουρά των ανακτόρων, όπως και στις φρουρές των φυλακών. Καταλάβαινα ότι η εξέγερση του λαού δε θα αργήσει…
Δημοσιογράφος: Μπορείτε να μας πείτε τι είδατε;
Φ. Λ.: Σε κάποια στιγμή ξαφνικά ακούστηκε ένας τεράστιος θόρυβος που έμοιαζε με ποδοβολητό αλόγων. Πετάχτηκα έξω και είδα ανθρώπους να τρέχουν προς τη Βαστίλη από κάθε κατεύθυνση. Η μέρα έγινε νύχτα από τη σκόνη, τον καπνό και τις εκρήξεις. Κοιτούσα τριγύρω, αλλά δεν έβλεπα καθαρά… Μετά από κάποια ώρα άκουσα τον κόσμο να ζητωκραυγάζει «Πήραμε τη Βαστίλη!». Ένα πλήθος ανθρώπων έτρεχε και διέκρινα επάνω σε κοντάρια το κεφάλι του διοικητή της Βαστίλης, του Λονέ, και άλλων φρουρών που τους ήξερα από το μαγαζί. Με κατέλαβαν ανάμικτα συναισθήματα: φόβος, αλλά και ελπίδα για μια καλύτερη ζωή…
Δημοσιογράφος: Ευχαριστούμε, κύριε Λεντού! Θα δημοσιεύσουμε σύντομα τη συνέντευξή σας στην εφημερίδα μας...
Α. Έφη, Γ1

Από το ημερολόγιο της Μαρίας Αντουανέτας
5 Οκτωβρίου 1789
Αγαπητό μου ημερολόγιο,
   Σήμερα ξύπνησα με πονοκέφαλο μετά τη χθεσινοβραδινή χοροεσπερίδα και το άφθονο φαγοπότι! Τι τράβηξα… H τουαλέτα με τα διαμάντια που είχα παραγγείλει ήρθε χωρίς χρυσά κουμπιά και το στέμμα με τις πολύτιμες πέτρες χωρίς φτερά παγωνιού! Και δεν είναι μόνο αυτό… Από το πρωί κάποιοι ρακένδυτοι εκεί έξω φωνάζουν πως δεν έχουν ψωμί! Μα τι με νοιάζει εμένα; Ας φάνε παντεσπάνι! Τι μπορώ να κάνω εγώ; Ο σύζυγός μου, ο Λουδοβίκος, είναι τόσο ανίκανος που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά κανένα πρόβλημα… Το μυαλό του είναι κολλημένο μόνο στα γουρουνόπουλα και στο κρασί.
   Μα… τι συμβαίνει; Τύμπανα χτυπούν δυνατά κι ασταμάτητα έξω από το παλάτι! Στα παραθυρόφυλλα του παλατιού οι πέτρες τώρα πέφτουν πυκνές και οι κραυγές των άθλιων αυτών ανθρώπων μου τρυπούν τα αυτιά! Και όσο σκέφτομαι ότι το βράδυ έχω δεξίωση, με πιάνει κρύος ιδρώτας! Οι αυλικοί μου με ενημερώνουν πως απαιτούν να φύγουμε από το παλάτι των Βερσαλιών και να εγκατασταθούμε στο Παρίσι. Μου λένε και πως κάποιες αγράμματες χωριάτισσες από την ψαραγορά έρχονται με απειλητικές διαθέσεις… Ω Θεέ μου, πρέπει να μπήκαν μέσα στο παλάτι! Ακούγονται σχεδόν έξω από την κρεβατοκάμαρά μου! Φεύγω γρήγορα στο δωμάτιο του Λουδοβίκου, γιατί δεν αισθάνομαι καθόλου καλά!
Α. Στεφανία - Β. Δήμητρα - Β. Αθηνά - Γ. Ελευθερία, Γ1


Ήμουν κι εγώ εκεί... στον αποκεφαλισμό του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄ 
21 Ιανουαρίου 1793
10:18 π. μ.
Ήμουν κι εγώ εκεί… Ανάμεσα σε χιλιάδες κόσμου είχα πάρει κι εγώ μια θέση, περιμένοντας με αγωνία την άμαξα του βασιλιά. Στα πρόσωπα των ανθρώπων γύρω διέκρινε κανείς δικαίωση, αγωνία, οργή για όσα είχαν συμβεί εις βάρος τους τόσον καιρό, αλλά και κάποιον προβληματισμό για το τι τους περίμενε στη συνέχεια. Η παλιά πλατεία, που είχε πάρει το όνομά της από τον παππού του Λουδοβίκου, ήταν πλημμυρισμένη από την υγρασία και την πολυκοσμία. Εκεί είχε στηθεί η θρυλική γκιλοτίνα, που περίμενε τον βασιλιά πώς και πώς…
10:20 π. μ.
Φτάνει η άμαξα του βασιλιά ανάμεσα στο πλήθος. Μετά βίας καταφέρνω να δω τον βασιλιά να βγαίνει από την άμαξα. Προχωρώντας δέχεται τις βρισιές του εξαγριωμένου κόσμου. Ανεβαίνει τα σκαλιά της γκιλοτίνας. Εκεί τον περιμένει ο έμπειρος δήμιος Σαρλ-Ανρί Σανσόν. Προσπαθεί να βγάλει λόγο και να ακουστεί στο πλήθος που φωνάζει. Τα λόγια του είναι: «Ελπίζω ο θάνατός μου να είναι για το καλό του λαού μου, αλλά θλίβομαι για τη Γαλλία και φοβάμαι πως θα πέσει πάνω της η οργή του Θεού…». Τα τύμπανα αρχίζουν να χτυπούν δυνατά και οι φρουροί σπρώχνουν τον Λουδοβίκο να ξαπλώσει στην ξύλινη σανίδα του ακαριαίου και ανώδυνου θανάτου.
10:21 π.μ.
Του κόβουν τα μαλλιά και τον ξαπλώνουν. Τον δένουν. Όλα είναι έτοιμα για την εκτέλεση που όλοι περιμένουν από το πρωί.
10:22 π.μ.
Η λεπίδα της γκιλοτίνας, το «εθνικό ξυράφι», λεκιασμένο από το αίμα πολλών ανθρώπων που έχουν εκτελεστεί κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, πέφτει! Ο βασιλιάς Λουδοβίκος είναι νεκρός…
Γ. Ζήνων, Γ1

Η Μαρία Αντουανέτα γράφει στη φυλακή 
6 Οκτωβρίου 1793
Αγαπητό μου ημερολόγιο,
   Γράφω για να εκφράσω τα συναισθήματά μου… Εδώ στο κελί μου νιώθω πολύ μόνη. Μου πήραν και τα παιδιά μου. Ακούγονται φήμες που μιλούν για κακομεταχείριση του γιου μου... Δε θα το αντέξω αν χάσω τα παιδιά μου! Μετά τον αποκεφαλισμό του Λουδοβίκου είμαι ράκος. Σε λίγο καιρό είναι και η δίκη μου... Ελπίζω να μου επιβάλουν τη μικρότερη ποινή, δηλαδή να με στείλουν πίσω στην Αυστρία, και να μην έχω την ίδια τύχη με τον άντρα μου.
   Έχω αλλάξει τόσο πολύ... Πριν ξεσπάσει η επανάσταση ήμουν τόσο διαφορετική! Ήμουν νέα και όμορφη, σε αντίθεση με τώρα. Πλέον είμαι αγνώριστη. Τα μαλλιά μου έχουν ασπρίσει. Το πρόσωπό μου έχει γεράσει. Όλη η ζωή μου έχει καταστραφεί... Και όλα αυτά για έναν άντρα που ποτέ δεν ήθελα να παντρευτώ! Ήμουν κοριτσάκι όταν μου είπαν ότι θα παντρευτώ έναν Γάλλο πρίγκιπα για να υπηρετηθεί η διπλωματική ανάγκη για συμφιλίωση των δύο κρατών...
   Θυμάμαι την ημέρα που αιχμαλώτισαν εμένα και τον άντρα μου σαν να ’ταν χθες. Οι οργισμένοι πολίτες και οι τρομερές εκείνες γυναίκες εισέβαλαν στα ανάκτορα με τέτοια ορμή και θυμό, που φοβήθηκα για την ίδια μου τη ζωή... Φώναζαν: «Θέλω ένα χέρι, ένα πόδι...».
   Τώρα απλά περιμένω. Αυτή η αναμονή και η μοναξιά μπορεί να με σκοτώσει... Απλά κάθομαι μόνη μου στο κελί μου και περιμένω να αποφασίσουν οι άλλοι για το μέλλον μου. Και φοβάμαι πως δε θα είναι ιδιαίτερα μακρύ...
Β. Ιωάννα - Γκ. Ναταλία - Χ. Αλέξανδρος, Γ1

Και δύο πορτρέτα!
Λουδοβίκος ΙΣΤ΄


Ροβεσπιέρος

Γκ. Δημήτρης. Γ1


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.