Στη μηχανή του χρόνου - Η εποχή της μεγάλης ακμής του Βυζαντίου

Η μηχανή του χρόνου ταξίδεψε αυτή τη φορά τους μαθητές και τις μαθήτριες της Β΄ Γυμνασίου στην εποχή της μεγάλης ακμής του Βυζαντίου! Από την εικονομαχία και την ίδρυση της σχολής της Μαγναύρας μέχρι τον Βασίλειο Β΄ Βουλγαροκτόνο και την Άννα την Πορφυρογέννητη, η βυζαντινή ιστορία "ζωντανεύει" μέσα από αφηγήσεις - "μαρτυρίες", επιστολές ή σελίδες ημερολογίου, τις οποίες έγραψαν τα παιδιά αναλαμβάνοντας ρόλο αφανούς ήρωα, αυτόπτη μάρτυρα των ιστορικών γεγονότων ή προσώπου που πρωταγωνίστησε σ’ αυτά.

Σκέψεις ενός εικονομάχου

   Σημεία και τέρατα συμβαίνουν στην αυτοκρατορία… Η θάλασσα ανέβρασε και σαν από καμίνι σηκώθηκε ατμός από τον βυθό ανάμεσα στη Θήρα και τη Θηρασία. Το ηφαίστειο εξερράγη και σεισμός έπληξε την περιοχή. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι εχθροί μας υπερισχύουν στα πεδία των μαχών. Πώς αλλιώς να τα ερμηνεύσει κανείς όλα αυτά, αν όχι ως σημάδια της θείας οργής; Όπως με τους Ισραηλίτες που λάτρεψαν τον χρυσό μόσχο, ο Θεός έχει οργιστεί μαζί μας και μας τιμωρεί… Και αιτία είναι αυτοί οι αμαθείς, αυτοί οι φανατικοί οι εικονολάτρες! Στην ειδωλολατρία δε λατρεύονται κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών; Οι εικόνες δεν είναι κατασκευάσματα των ανθρώπινων χεριών; Αυτοί που τις προσκυνούν λοιπόν δεν είναι αληθινοί Χριστιανοί, είναι ειδωλολάτρες. Ο Θεός απαγορεύει ρητά την προσκύνηση ειδώλων και κάθε είδους ομοιώματος…

   Ο αυτοκράτοράς μας, ο Λέων Γ΄ Ίσαυρος, πήρε τη συνετή απόφαση να απομακρύνει την εικόνα του Χριστού από τη Χαλκή Πύλη της Πόλης και να απαγορεύσει τη λατρεία των εικόνων. Μπορεί ορισμένοι να δυσαρεστήθηκαν, αλλά είναι πια καιρός να σταματήσουν οι δεισιδαιμονίες και οι υπερβολές των εικονόφιλων, όπως και να περιοριστεί η επιρροή των μοναχών, που τις τροφοδοτούν.

   Η προσκύνηση των εικόνων δεν είναι παρά μία ειδωλολατρική εκδήλωση και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστεί. Ήρθε η ώρα οι εικονολάτρες να τιμωρηθούν και οι εικόνες να καταστραφούν μια για πάντα!

Κ. Άλκης, Β2

Ήμουν κι εγώ εκεί… στην απομάκρυνση της εικόνας του Χριστού από τη Χαλκή πύλη της Πόλης

Αγαπητό μου ημερολόγιο,

   Ο αυτοκράτορας δεν κρύβει πια τις προθέσεις του να καταστρέψει τις εικόνες και να συντρίψει όλους όσους τις λατρεύουν… Σήμερα ένοπλοι στρατιώτες απομάκρυναν, με δική του εντολή, την εικόνα του Χριστού που δέσποζε στη Χαλκή Πύλη της Πόλης, προστατεύοντας όσους εισέρχονται σ’ αυτήν. Εκτυλίχθηκαν δραματικές σκηνές, καθώς η λαϊκή αντίδραση απέναντι σ’ αυτή την ασέβεια ήταν πρωτοφανής. Το οργισμένο πλήθος, προσπαθώντας να εμποδίσει τον αξιωματικό της φρουράς που είχε αναλάβει να κατεβάσει την εικόνα, τον γκρέμισε από τη σκάλα όπου είχε ανεβεί, τον έριξε κάτω και τον σκότωσε. Όπως ήταν επόμενο, οι στρατιώτες έπνιξαν την αντίδραση στο αίμα...

   Μα τι μπορούμε να κάνουμε εμείς οι εικονολάτρες για να υπερασπιστούμε τα πιστεύω μας; Νιώθουμε να μας πνίγει το δίκιο… Μας κατηγορούν για ειδωλολατρική συμπεριφορά, επειδή σαν καλοί Χριστιανοί σκύβουμε και με ευλάβεια προσκυνούμε τις εικόνες που καλοπροαίρετα φτιάχνουν οι πιστοί με μόνο σκοπό τη δοξολογία και την ανάμνηση των παθημάτων του Χριστού. Δεν προσκυνούμε όμως το ξύλο της εικόνας, αλλά το θείο πρόσωπο που απεικονίζει. Λένε ότι λατρεύουμε κατασκευάσματα ανθρώπινων χεριών κι όχι τον ίδιο τον Θεό, ενώ οι εικόνες μάς βοηθούν να έρθουμε πιο κοντά στον Θεό. Τα επιχειρήματά τους είναι παράλογα…

   Τρομάζω όταν σκέφτομαι μέχρι πού μπορεί να φτάσει η βαρβαρότητα των εικονομάχων. Πολλές υπέροχες εικόνες θα καταστραφούν και πολλοί από εμάς θα αντιμετωπίσουν την οργή του αυτοκράτορα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ο Θεός δοκιμάζει την πίστη μας… Πολύ φοβάμαι ότι τα σημερινά γεγονότα ήταν μόνο η αρχή και ότι η διχόνοια που έχει μπει ανάμεσά μας θα κλονίσει τη θρησκεία μας και ολόκληρη την αυτοκρατορία.

Τ. Κώστας, Β4

Ήμουν κι εγώ εκεί… στην ανακοίνωση της αναστήλωσης των εικόνων

Κωνσταντινούπολη, 11/3/843

Αγαπητέ Ιωάννη,

   Μέχρι να φτάσει η επιστολή μου στην Τραπεζούντα, μάλλον θα έχεις ήδη μάθει την απόφαση για την αναστήλωση των εικόνων, αλλά θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σου τον ενθουσιασμό και τη συγκίνηση που ένιωσα σήμερα, όπως και κάθε εικονολάτρης!

   Η ίδια η αυγούστα Θεοδώρα ανέλαβε την πρωτοβουλία να συγκληθεί σύνοδος στην Κωνσταντινούπολη για να λυθεί οριστικά το ζήτημα των εικόνων. Συμμετείχαν αρκετοί επίσκοποι, αλλά και ο εικονόφιλος Μεθόδιος, που ανέλαβε τη θέση του πατριάρχη, αφού πρώτα καθαιρέθηκε ο εικονομάχος Ιωάννης Γραμματικός. Είναι αλήθεια πως από καιρό οι φήμες για την εικονόφιλη στάση της αυγούστας έδιναν και έπαιρναν στην πρωτεύουσα… Λεγόταν πως η Θεοδώρα, όπως και η μητέρα της, ακόμα και όσο ζούσε ο εικονομάχος άντρας της, ο αυτοκράτορας Θεόφιλος, προσκυνούσε τις εικόνες μέσα στο παλάτι, κάτω από τη μύτη του! Μάλλον θα τις είχε κρυμμένες μέσα σε κάποιο σεντούκι με βαρύτιμα φορέματα… Μάλιστα, άκουσα να λένε πως ο γελωτοποιός της αυλής την είχε συλλάβει επ’ αυτοφώρω να ασπάζεται τις εικόνες, αλλά, όταν την κατηγόρησε στον Θεόφιλο, αυτή υπερασπίστηκε τον εαυτό της λέγοντας ότι τάχα κοιταζόταν στον καθρέφτη της!

   Από το πρωί λοιπόν πολύς λαός, μαζί κι εγώ, ήμασταν συγκεντρωμένοι έξω από το παλάτι και περιμέναμε… Ανυπομονούσα κι ένιωθα αγωνία, αν και, όπως καταλαβαίνεις, είχα λόγους να είμαι αισιόδοξος για την έκβαση της υπόθεσης, που για τόσο καιρό ταλάνισε την αυτοκρατορία. Και μόλις ανακοινώθηκε επίσημα η πανηγυρική αποκατάσταση των εικόνων, όλοι έτρεξαν να ξετρυπώσουν όποια εικόνα είχαν κρύψει. Σε λίγο ένα μεγάλο χαρούμενο πλήθος ξεχύθηκε στους δρόμους... Έβλεπες παντού πολίτες να κρατούν σφιχτά στην αγκαλιά τους τις εικόνες και να τις προσκυνούν συγκινημένοι, αλλά και μοναχούς να ψέλνουν και να ευχαριστούν τον Θεό!

   Και τα καλά νέα δεν σταματούν εδώ! Εκτός από την αναστήλωση των εικόνων, ανακοινώθηκε ότι τα εκκλησιαστικά και μοναστηριακά κτήματα που είχαν δημευτεί θα αποδοθούν και πάλι σε εκκλησίες και μοναστήρια και ότι όλοι όσοι είχαν φυλακιστεί ή εξοριστεί εξαιτίας των εικονολατρικών τους πεποιθήσεων θα αποφυλακιστούν και θα είναι ελεύθεροι να επιστρέψουν στον τόπο τους. Βέβαια, ξεκαθαρίστηκε ότι με την προσκύνηση των εικόνων αποδίδεται τιμή στο εικονιζόμενο πρόσωπο και όχι στο υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένες, έτσι ώστε να αποφεύγονται οι υπερβολές στη λατρεία τους.

   Επιτέλους, μια πολυετής διαμάχη που δίχασε τον λαό και έφερε τόσα προβλήματα και αδικίες σε βάρος των ευσεβών πιστών τελείωσε με τη δύναμη του Θεού. Νιώθω ευλογημένος και Τον δοξάζω που με αξίωσε να ζήσω την αναστήλωση των εικόνων. Όσα χρόνια κι αν περάσουν, δε θα ξεχάσω ποτέ αυτή τη μέρα… Είμαι σίγουρος πως, ενωμένοι πια, θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά τους εξωτερικούς μας εχθρούς και η αυτοκρατορία θα γνωρίσει μέρες ακμής και ευημερίας.

   Ο Θεός μαζί σου!

Ο φίλος σου Γεώργιος

Μ. Γιώργος, Β2

   Αχάραγα σχεδόν κινήσαμε με τη μάνα μου για το κέντρο της πόλης για να μάθουμε την απόφαση που θα έκρινε την τύχη μας. Τα πόδια μου έτρεμαν… Θυμάμαι τον πατέρα μου να μου λέει πως έχουμε το δίκιο με το μέρος μας, κι όσοι έχουν δίκιο δεν πρέπει να φοβούνται. Δίκιο όμως ή άδικο, τι σημασία είχε; Στο τέλος κι αυτόν τον συνέλαβαν μαζί με τους άλλους. Η κατηγορία; Εικονολάτρης…

   Τόσα χρόνια που είναι στην εξορία ο πατέρας, μάθαμε να είμαστε προσεκτικοί. Πολλές φορές η μητέρα με είχε δασκαλέψει να μην εκφράζω στους άλλους τις πεποιθήσεις μας, αλλά να δηλώνω εικονομάχος. Όσο κι αν επαναστατούσα μέσα μου, συγκρατιόμουν, γιατί ήξερα καλά πως δε θα άντεχε να με χάσει κι εμένα…

   Όταν ακούσαμε την ανακοίνωση της απόφασης για την αναστήλωση των εικόνων και την αποκατάσταση των εικονολατρών που διώχθηκαν, αγκαλιαστήκαμε με τη μητέρα μου και ξεσπάσαμε σε δάκρυα. Αυτή τη φορά όμως ήταν δάκρυα χαράς! Επιτέλους, δικαιωθήκαμε… Θα μπορούμε και πάλι να λατρεύουμε τις εικόνες ελεύθερα, χωρίς φόβο, και ο πατέρας θα γυρίσει στο σπίτι μας, κοντά μας!

   Οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα, η χαρά και η συγκίνηση με πλημμυρίζει!

   Δόξα σοι Κύριε…

Κ. Κορίνα, Β2

Από το ημερολόγιο του Λέοντα Φιλοσόφου ή Μαθηματικού

Αγαπητό μου ημερολόγιο,

   Σήμερα ο Καίσαρ Βάρδας, ο θείος του ανήλικου Μιχαήλ Γ΄, ο οποίος διαχειρίζεται στις μέρες μας τις υποθέσεις της Αυτοκρατορίας, μου ανέθεσε τη διεύθυνση της σχολής της Μαγναύρας, μια θέση την οποία και αποδέχτηκα. Η πρόταση που μου είχε γίνει από τον Χαλίφη Μαμούν να διδάξω στη Βαγδάτη ήταν οπωσδήποτε δελεαστική, αλλά δεν μπορούσα παρά να την απορρίψω… Είναι μεγάλη μου τιμή να διευθύνω αυτή την ανωτέρα σχολή και θα κάνω το καλύτερο, ώστε ο Καίσαρ Βάρδας και ο ανιψιός του να μείνουν απόλυτα ικανοποιημένοι από τις υπηρεσίες μου. Παρ’ όλη την κούραση, την οποία προφανώς συνεπάγεται ένα τέτοιο έργο, θα το αναλάβω πρόθυμα και με πλήρη επίγνωση της τεράστιας σημασίας του.

   Βέβαια, για να λειτουργήσει σωστά η σχολή χρειάζονται και τα κατάλληλα πρόσωπα. Αποφάσισα ο Θεόδωρος να αναλάβει το τμήμα της Γεωμετρίας και ο Θεοδήγιος αυτό της Αστρονομίας, ενώ ο Κομητάς θα αναλάβει τη Γραμματική, που είναι ιδιαίτερα σημαντική. Όλοι τους υπήρξαν μαθητές μου και τους εμπιστεύομαι.

   Ο Καίσαρ Βάρδας μου έδωσε την υπόσχεση ότι θα στηρίζει τους σπουδαστές της σχολής υλικά, με γενναιόδωρες χορηγίες για την κάλυψη των αναγκών τους. Γνωρίζοντας τα πνευματικά του ενδιαφέροντα, πιστεύω πως θα μας επισκέπτεται αρκετά συχνά, για να μας στηρίζει και ηθικά και να ενθαρρύνει τις ιδιαίτερες κλίσεις των σπουδαστών μας. Με τη δική του βοήθεια, πιστεύω πως η σχολή μας θα μεγαλουργήσει!

Κ. Θεοδώρα, Β2

Π. Δημήτρης, Β4

Οι πρωταγωνιστές μιλούν... - Βασίλειος Β΄

   Όταν ανέβηκα στον θρόνο, δεν ήμουν παρά ένα δεκαοκτάχρονο παιδί… Ωστόσο, μέσα στο παλάτι είχα δει τη διαφθορά και τις συνομωσίες στον αγώνα για την εξουσία, τη δίψα για δύναμη των μεγαλογαιοκτημόνων. Ήξερα από την αρχή ότι αυτοί θα είναι οι αντίπαλοί μου. Τώρα, μετά από απεγνωσμένη πάλη και εμφυλίους πολέμους, έχω καταφέρει να κατατροπώσω αυτούς που ήθελαν να σφετεριστούν τον θρόνο μου. Ωστόσο, αυτά τα χρόνια πέρασαν με δοκιμασίες και πίκρες, που με έχουν αλλάξει για πάντα. Έχω χάσει κάθε διάθεση για τις απολαύσεις της ζωής... Η αυλική μεγαλοπρέπεια δε με συγκινεί. Έχω κλειστεί στον εαυτό μου, δεν έχω εμπιστοσύνη σε κανέναν, δεν έχω φίλους, ούτε σύντροφο. Από τους άλλους απαιτώ υπακοή, δεν επιζητώ την αγάπη τους…

   Έχω ακόμα ανοιχτούς λογαριασμούς με τους δυνατούς, που καταδυναστεύουν τους ελεύθερους αγρότες, οι οποίοι είναι πολύτιμοι για την αυτοκρατορία, αφού πληρώνουν φόρους και, το κυριότερο, είναι οι στρατιώτες μου! Είμαι αποφασισμένος να τους προστατέψω με κάθε τρόπο από τις αρπακτικές διαθέσεις της αριστοκρατίας. Αλλά και με τους Βούλγαρους θα αναμετρηθώ ξανά στο πεδίο της μάχης, αυτή τη φορά έμπειρος και πολύ καλύτερα προετοιμασμένος. Δε θα ησυχάσω παρά όταν διαλύσω το κράτος του Σαμουήλ!

   Θα ζήσω μόνος, σαν πολεμιστής, αλλά θα αφήσω την αυτοκρατορία μου πλούσια και πανίσχυρη! Αυτός είναι ο σκοπός της ζωής μου…

Π. Δημήτρης, Β4

Η Άννα η Πορφυρογέννητη θυμάται…

   Εγώ, η Άννα η Πορφυρογέννητη, που οι αδελφοί μου είχαν αρνηθεί κατηγορηματικά να δώσουν το χέρι μου σε πρίγκιπες Φράγκους και Γερμανούς, θα παντρευόμουν τελικά έναν βάρβαρο, τον ηγεμόνα των Ρως Βλαδίμηρο… Μάταια ικέτευα τον Βασίλειο να ακυρώσει τη συμφωνία, μέρος της οποίας αποτελούσα, χωρίς τη θέλησή μου. Ο Βλαδίμηρος, αφού βοήθησε στην καταστολή της εξέγερσης των δυνατών, είχε καταλάβει τη Χερσώνα, απαιτώντας το έπαθλο που του είχαν υποσχεθεί: εμένα! Η θλίψη και τα δάκρυά μου ήταν αστείρευτα. Έπρεπε όμως να υπακούσω για το καλό του λαού μας. Στο βάθος καταλάβαινα πως η συμμαχία με τους Ρως ήταν πολύτιμη για την αυτοκρατορία. Ένας γάμος πολιτικής σκοπιμότητας δεν έχει καμία σχέση με τα συναισθήματα… Τουλάχιστον, ο αδελφός μου ο Κωνσταντίνος, με είχε διαβεβαιώσει ότι ο μέλλων σύζυγός μου, όπως και ο λαός του, θα βαπτίζονταν Χριστιανοί.

   Δεν είχα άλλη επιλογή παρά να υποταχτώ στη μοίρα μου… Τα πλούσια προικιά μου ετοιμάστηκαν και, με βαριά καρδιά, αναχώρησα μαζί με την ακολουθία μου για τη Χερσώνα με το βασιλικό πλοίο. Δε θα ξεχάσω ποτέ τη μέρα που άφησα την Κωνσταντινούπολη, την πατρίδα μου, για πάντα. Ο λαός με κατευόδωσε με δάκρυα και θρήνους, σαν να μην επρόκειτο για γάμο, αλλά για κηδεία...

   Θυμάμαι πως, καθώς το καράβι μας πλησίαζε στο λιμάνι, ήρθαν να μας προϋπαντήσουν οι Ρως με τα πλοία τους. Αν και παραδομένη στις σκέψεις μου, δεν μπορούσα να μην εντυπωσιαστώ από τις κραυγές, τα κύμβαλα, τις σάλπιγγες, τις πολύχρωμες σημαίες… Τα έθιμά τους μου φαινόντουσαν βάρβαρα, με τρόμαζαν. Ήξερα ωστόσο ότι πρέπει να φανώ αντάξια της καταγωγής μου. Ντυμένη με το βαρύ χρυσοκέντητο φόρεμά μου, κατέβηκα από το πλοίο μαζί με τη μεγαλοπρεπή ακολουθία μου, αμίλητη και σοβαρή, όπως ταίριαζε σε μια πριγκίπισσα. Ο Βλαδίμηρος με πλησίασε… Όταν κατάλαβα ποιος είναι, ξαφνιάστηκα. Περίμενα να δω έναν βάρβαρο αγριάνθρωπο, αλλά μπροστά μου στεκόταν ένας ψηλός και καλοφτιαγμένος άντρας με ευγενική όψη. Υποκλίθηκε αδέξια και με καλωσόρισε στη νέα μου πατρίδα...

   Πιστός στον λόγο του, ο Βλαδίμηρος βαπτίστηκε Χριστιανός, όπως και οι άρχοντες των Ρως, και ακολούθησαν οι βασιλικοί γάμοι στη Χερσώνα. Δεν έχω λόγια να περιγράψω το γλέντι του γάμου μας! Σίγουρα θα έχει μείνει αξέχαστο σε όσους είχαν την τύχη να παρευρεθούν…

   Όταν όμως αντίκρισα για πρώτη φορά το Κίεβο, μου κόπηκαν τα πόδια. Δεν ήταν παρά ένα χωριό από καλύβες και λάσπη... Tο ανάκτορο ήταν βέβαια μεγάλο, αλλά απεριποίητο, χωρίς καμία διακόσμηση, βρώμικο στο κάτω τμήμα του που χρησιμοποιούνταν ως στάβλος, και η μυρωδιά από τα ζώα ήταν ανυπόφορη. Το χειρότερο σπίτι ενός εμπόρου στην Κωνσταντινούπολη ήταν καλύτερο από το ανάκτορο του Βλαδίμηρου! Καμία σχέση με τη λαμπρότητα της Πόλης, με τον πλούτο και την πολυτέλεια του Ιερού Παλατίου…

   Όμως ο Βλαδίμηρος αποδείχθηκε ο καλύτερος σύζυγος και ο πιο πιστός Χριστιανός! Με βοήθησε να προσαρμοστώ στη νέα μου ζωή και ακολούθησε κατά γράμμα το δίδαγμα του Χριστού μετά τη βάπτισή του. Σιγά σιγά όλος ο ρωσικός λαός ασπάστηκε τη χριστιανική πίστη. Μαζί με τον άντρα μου γκρεμίσαμε όλα τα ειδωλολατρικά μνημεία και χτίσαμε εκκλησίες. Του χάρισα τρία παιδιά. Ευλογημένα να είναι, όπως είμαστε κι εμείς, που αγαπήσαμε και σεβαστήκαμε ο ένας τον άλλον όλα τα χρόνια του κοινού μας βίου. Ο λαός των Ρως με τίμησε σαν βασίλισσά του, το ίδιο και ο σύζυγός μου.

   Τώρα που γυρίζω πίσω στα περασμένα, σκέφτομαι πως η ζωή μου είναι σαν ένα όνειρο που ξεκίνησε με σύννεφα και κατέληξε σε λιακάδα…

Κ. Δημήτρης, Β2

Και ένα ποίημα!

Άννα η Πορφυρογέννητη

Είμαι η Άννα η Πορφυρογέννητη

πριγκίπισσα του Βυζαντίου

του Βασιλείου Β΄ αδελφή,

αλλά με μοίρα αλλόκοτη…

Πρέπει να παντρευτώ

τον Ρώσο ηγεμόνα

για της πατρίδας το καλό,

να σώσω τη Χερσώνα.

Δέχτηκα να θυσιαστώ

να φύγω απ’ την πατρίδα

να πάω να ζήσω μοναχή

σε χώρα ξένη, μακρινή.

Την Πόλη αποχαιρέτησα

με δάκρυα στα μάτια

και η καρδιά μου έσπασε

σε χίλια δυο κομμάτια.

Είμαι στο καράβι

Νιώθω απελπισιά

τι θα αντικρίσω άραγε

εκεί στην ξενιτιά;

Μα κάτι βλέπω!

Να μην ερχόταν αυτή η στιγμή…

Μάταια! Τα πλοία των Ρως

ήρθαν για την υποδοχή.

Άντρας ψηλός, ξανθός,

έρχεται προς εμένα.

Είναι ο Βλαδίμηρος!

Θεέ μου, τα ’χω χαμένα.

Μου δίνει το χέρι του

- ευγενική κίνηση -

«Καλώς ήρθες αρχόντισσα!»

μου λέει με συγκίνηση.

Έφθασε η μεγάλη μέρα!

Έγινε η βάπτιση, του γάμου η τελετή

και στα νερά του Δνείπερου

βαπτίστηκαν οι Ρώσοι χριστιανοί.

Στο Κίεβο πια, σπίτια χαμηλά,

δρόμοι στενοί, άνθρωποι φτωχοί.

Αχ! Τίποτα δε μου θυμίζει

της Πόλης τη χλιδή!

Και έτσι αποφάσισα

στη νέα μου ζωή

στη χώρα αυτή και στο λαό της

να δώσω προσοχή.

Ο Βλαδίμηρος με αγαπά,

στέκεται στο πλευρό μου

Τα λόγια μου διαταγή

για τον νέο λαό μου.

Δάσκαλοι, αρχιτέκτονες,

μηχανικοί, μαστόροι,

θα κάνουνε αγνώριστη

τη χώρα και την πόλη.

Έτσι με κόπο κέρδισα

αγάπη, σεβασμό

και με τα καλά έργα μου

όλων τον θαυμασμό.

Γ. Στέργιος, Β2