Ο παππούς και το εγγονάκι

Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του αφηγήματος του Λ. Τολστόι με τίτλο "Ο παππούς και το εγγονάκι" οι μαθητές και οι μαθήτριες της Α΄ Γυμνασίου αναδιηγήθηκαν την ιστορία, υιοθετώντας την οπτική γωνία του παππού ή του εγγονού...

Ο παππούς

   Τώρα που γέρασα η ζωή έχει γίνει πολύ δύσκολη για μένα… Τα πόδια μου δε με βαστάνε πια και είμαι ανήμπορος. Και το πιο απλό πράγμα μου φαίνεται άθλος! Να, τις προάλλες έσπασα κατά λάθος το πήλινο πιάτο στο οποίο έτρωγα. Δεν ξέρω πώς έγινε, ήταν σαν να έφυγε μόνο του από τα χέρια μου… Η νύφη μου άρχισε να με μαλώνει, λέγοντας πως όλο κάνω ζημιές στο σπίτι. Και ο γιος μου δεν είπε τίποτα για να υπερασπιστεί τον πατέρα του, σαν να φταίω εγώ που γέρασα… Για να μην ξανασπάσω κανένα πιάτο θα μου βάζουν να τρώω από δω και μπρος σε μια ξύλινη γαβάθα. Στεναχωρήθηκα τόσο, που ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί. Στο περιθώριο λοιπόν… Δε θα τρώω πια μαζί με την οικογένειά μου στο τραπέζι σαν άνθρωπος. 

   Νιώθω ότι έχω γίνει για τους δικούς μου ένα περιττό βάρος. Αχ, ένας Θεός ξέρει πόσο χρειάζομαι μια καλή κουβέντα, λίγη στοργή και κατανόηση, λίγο σεβασμό στα χρόνια μου… 

   Αγαπώ πολύ τον γιο μου και θέλω να είναι ευτυχισμένος. Δε θέλω να του δημιουργώ προβλήματα. Γι’ αυτό, παρά την πίκρα που πήρα, δεν άνοιξα το στόμα μου να παραπονεθώ. Δυστυχώς, είμαι γέρος και έχω ανάγκη από φροντίδα, για να ζήσω τα χρόνια που μου απομένουν με αξιοπρέπεια. Πρέπει να κάνω υπομονή. Δεν έχω και άλλη επιλογή… 

Π. Ιωάννα, Α2

   Πότε πέρασαν τα χρόνια! Μου φαίνεται σαν χτες που κράτησα για πρώτη φορά τον μονάκριβο γιο μου στην αγκαλιά μου… Κι όμως τώρα είναι ολόκληρος άντρας, έχει κάνει τη δική του οικογένεια. Μου έχει χαρίσει και τον εγγονό μου, τον Μίσα, που έχει και το όνομά μου! 

   Με τον γιο μου πήγα να ζήσω όταν έχασα τη γυναίκα μου, που τόσο αγαπούσα. Δυστυχώς, λίγο λίγο οι δυνάμεις μου με εγκατέλειψαν. Άρχισα να μη βλέπω καλά, να βαριακούω, να μην ελέγχω τα χέρια και τα πόδια μου. Κακό πράγμα τα γηρατειά! Καμιά φορά έχω τέτοιο τρέμουλο, που ούτε ένα πιάτο δεν μπορώ να κρατήσω… 

   Όταν έσπασα μια μέρα ένα από τα καλά μας πήλινα πιάτα, η νύφη μου έχασε την υπομονή της μαζί μου και μου έβαλε τις φωνές, λες και είχα κάνει κανένα έγκλημα. Μου είπε ότι από εδώ και πέρα φαγητό θα μου σερβίρει μόνο σε ξύλινη γαβάθα. Ήθελα να της πω ότι δεν το έκανα επίτηδες, αλλά αναστέναξα μόνο και αποφάσισα να μην πω τίποτα. Πικράθηκα από τα λόγια της, αλλά κυρίως ντράπηκα. Ίσως είχε δίκιο η νύφη μου, αν έτρωγα σε ξύλινο πιάτο δε θα προκαλούσα τέτοια αναστάτωση.

   Εκείνο το βράδυ δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Σκεφτόμουν ότι παραγέρασα, ότι επιβαρύνω τους δικούς μου ανθρώπους, ότι ήρθε ο καιρός μου να φύγω από τη ζωή. «Γέρος είσαι, δε φελάς, το ψωμί μας μόν’ χαλάς.»… Την επόμενη μέρα όμως όλα άλλαξαν ως δια μαγείας! Δεν ξέρω τι ακριβώς έγινε, αλλά όλοι πλέον με προσέχουν και με φροντίζουν. Η νύφη μου μου φέρεται με σεβασμό, ο γιος μου μου δείχνει το ενδιαφέρον και την αγάπη του. Καλά, ο μικρός Μίσα πάντα με αγαπούσε… Υποψιάζομαι πως αυτός κρύβεται πίσω από αυτή την εντυπωσιακή αλλαγή. Αλλά τι σημασία έχει; Το μόνο που με νοιάζει είναι ότι κέρδισα ξανά μια θέση στην οικογένειά μου!

Τ. Κωνσταντίνα, Α2

Ο παππούς αφηγείται στον εγγονό του...

   Μη με βλέπεις τώρα που γέρασα, παιδί μου… Στα νιάτα μου ήμουνα δυνατός, σωστό λιοντάρι! Δεν ήμουν όμως τυχερός. Έχασα πολύ νωρίς την αγαπημένη μου γυναίκα, τη γιαγιά σου, και βρέθηκα μόνος με ένα μωρό στην αγκαλιά. Δούλεψα σκληρά για μεγαλώσω τον μπαμπά σου, για να μην του λείψει τίποτα. Αυτό το παιδί ήταν τα πάντα για μένα. Έγινα γι’ αυτόν και μάνα και πατέρας και ποτέ δε σκέφτηκα να ξαναπαντρευτώ, αν και ήμουν νέος ακόμα. 

   Τώρα όμως, που είμαι ανήμπορος,  ο καλός μου ο γιος μου ανταποδίδει όλες τις θυσίες που έκανα γι’ αυτόν με τον καλύτερο τρόπο. Ζούμε όλοι μαζί και μπορώ να σε χαρώ κι εσένα, εγγονάκι μου αγαπημένο! Και από τη μητέρα σου δεν έχω παράπονο… Είναι αλήθεια πως καμιά φορά γκρίνιαζε όταν έκανα καμιά ζημιά, σαν γέρος που είμαι, αλλά όχι πια. Πλέον μου δείχνει κάθε σεβασμό και με περιποιείται πολύ. Τι άλλο να θέλει κανείς στα γεράματά του από τη φροντίδα και την αγάπη της οικογένειάς του, για να κλείσει τα μάτια του ευτυχισμένος; Ας έχετε όλοι την ευχή μου!

Δ. Γεωργία, Α2

Ο Μίσα

   Στο σπίτι μένει μαζί μας ο γέροντας παππούς μου. Είναι πολύ μεγάλος, τόσο που δυσκολεύεται να περπατήσει, ακόμα και να φάει, αφού δεν έχει δόντια και του χύνεται το φαγητό. Αλλά εγώ τον αγαπάω πολύ τον παππού! Είναι τόσο καλός και λέει τόσο ωραίες ιστορίες! Μου αρέσει να κάθομαι κοντά του και να τον ακούω. Κάθε πρωί, πριν φύγω για το σχολείο, τον χαιρετώ και εκείνος μου δίνει την ευχή του και ένα μεγάλο φιλί στο μέτωπο. 

   Γι’ αυτό στεναχωρήθηκα που οι γονείς μου δεν έβαζαν πια τον παππού μαζί μας στο τραπέζι, αλλά του έδιναν να φάει μόνος του, πάνω στη μεγάλη χτιστή θερμάστρα όπου πλάγιαζε. Μια φορά ρώτησα τον μπαμπά μου: «Πατερούλη, γιατί δεν τρώει μαζί μας ο παππούς;», αλλά πετάχτηκε η μαμά μου: «Γιατί, αγόρι μου, κάθε φορά που τρώει μαζί μας όλο και κάποια ζημιά κάνει. Γι’ αυτό!». Ο πατέρας μου δεν είπε τίποτα. Αλλά, όταν ο παππούς έσπασε το πήλινο πιάτο όπου έτρωγε και η μαμά του είπε ότι στο εξής θα τρώει σε ξύλινη γαβάθα, τα κατάλαβα όλα. Επειδή οι γονείς μου αγαπούν τον παππού και τον νοιάζονται, φροντίζουν να τρώει πιο άνετα και να μη λερώνεται. Εκείνο το βράδυ σκέφτηκα πολύ και αποφάσισα να φτιάξω μια ξύλινη γαβάθα για τους γονείς μου, επειδή κι εγώ τους αγαπώ και τους νοιάζομαι.

   Την επόμενη μέρα μετά το σχολείο στρώθηκα στη δουλειά. Θα έφτιαχνα για τους αγαπημένους μου γονείς την καλύτερη γαβάθα και ήμουν σε καλό δρόμο. Αλλά με είδαν να μαστορεύω και ο μπαμπάς με ρώτησε τι κάνω, απορημένος. Ε, αφού με έπιασαν στα πράσα, δεν μπορούσα πια να τους κάνω έκπληξη και τους αποκάλυψα τον σκοπό μου. Το περίμενα ότι οι γονείς μου θα χαρούν που ο γιος τους φροντίζει από τώρα για τα γεράματά τους, αλλά εκείνοι ήταν σαν να τους είχε χτυπήσει κεραυνός! Συγκινήθηκαν και δάκρυσαν, μάλιστα ο μπαμπάς με έσφιξε στην αγκαλιά του και με φίλησε. Ένιωσα πολύ περήφανος που τους έδειξα πόσο καλός γιος είμαι! Όσο για την ξύλινη γαβάθα, μάλλον οι γονείς μου το ξανασκέφτηκαν, γιατί από τότε τα πιάτα στο τραπέζι μας έγιναν τέσσερα και ο παππούς κάθεται δίπλα μου στο τραπέζι!

Κ. Δημήτρης. Α2

   Ο παππούς μου έχει γεράσει πάρα πολύ. Μπορεί να πλησιάζει και τα εκατό! Αναρωτιέμαι μερικές φορές αν θα φτάσω εγώ σε τέτοια ηλικία. Αλλά τον καημένο δεν τον βαστάνε πια τα πόδια του. Τα αυτιά του πλέον δεν ακούνε, τα μάτια του δε βλέπουνε καλά και δόντια δεν έχει να μασήσει. Άσε που τρέμουν τα χέρια του… Όταν τρώει, του χύνεται το φαγητό και λερώνεται. 

   Μια μέρα που η μητέρα μου του έδωσε να φάει στο πήλινο πιάτο, του παππού του ξέφυγε από τα χέρια, έπεσε κι έγινε χίλια κομμάτια. Τότε η μαμά θύμωσε και τον μάλωσε πως όλα τα χαλάει στο σπίτι και τα σπάει. Νομίζω όμως πως αυτά τα είπε γιατί είχε τα νεύρα της, επειδή ο παππούς είναι πολύ ήσυχος και δεν έσπασε το πιάτο επίτηδες. Βέβαια, του είπε και ότι θα του δώσει να τρώει σε μια ξύλινη γαβάθα, που μάλλον είναι για τους παππούδες που δυσκολεύονται. Αυτός δεν έφερε αντίρρηση, μόνο αναστέναξε. Μου φάνηκε σαν να στεναχωρήθηκε… Αλλά γιατί; Οι γονείς μου τον αγαπάνε και θέλουν το καλό του.

   Κι εγώ αγαπάω τον παππού. Αγαπάω πολύ και τους γονείς μου. Έτσι, σκέφτηκα να φτιάξω και γι’ αυτούς μια ξύλινη γαβάθα, για να τρώνε όταν γεράσουν και να μην τους χύνεται το φαγητό ούτε να σπάνε τα πήλινα πιάτα. Πήρα ένα μικρό κούτσουρο που βρήκα στην αυλή και άρχισα να το σκαλίζω για να φτιάξω τη γαβάθα της μαμάς και του μπαμπά. Σίγουρα θα χαίρονταν σαν έβλεπαν πως τους νοιάζεται ο μοναχογιός τους. Όταν όμως τους είπα τι κάνω, κοιτάχτηκαν και δάκρυσαν. Μου φάνηκε σαν να ντράπηκαν, αλλά δεν κατάλαβα γιατί…

   Από εκείνη τη μέρα ο παππούς τρώει μαζί μας στο τραπέζι. Έχει κι αυτός πήλινο πιάτο σαν πρώτα. Είναι πολύ χαρούμενος! Οι γονείς μου δεν τον μαλώνουν πια, αν κάνει καμιά ζημιά. Τον φροντίζουν με αγάπη και στοργή. Έτσι θα φροντίζω κι εγώ τους γονείς μου όταν γεράσουνε και χρειάζονται βοήθεια. Ίσως αυτό να ’ναι καλύτερο από την ξύλινη γαβάθα. Ναι, είναι σίγουρα καλύτερο!

Σ. Ιωάννα, Α2

   Στην οικογένειά μου είμαστε τέσσερις, ο μπαμπάς, η μαμά, ο παππούς και εγώ. Ο παππούς είναι μεγάλος σε ηλικία και οι δυνάμεις του τον έχουν εγκαταλείψει. Μια μέρα το πιάτο που κρατούσε του έπεσε, επειδή τα χέρια του έτρεμαν. Και τι δεν έγινε! Η μαμά έβαλε τις φωνές και άρχισε να του λέει πως συνέχεια κάνει ζημιές και δεν τον αντέχουν άλλο. Του είπε πως από δω και μπρος θα τρώει σε ξύλινο πιάτο. Ο καημένος ο παππούς μου, τίποτα δεν είπε. Αναστέναξε πικραμένος… Σίγουρα δε θέλει να προκαλεί προβλήματα στο σπίτι, ούτε να τα ακούει από τη μητέρα μου.

   Αυτό που έγινε με προβλημάτισε πολύ. Πήρα ένα κομμάτι ξύλο που βρήκα στο σπίτι και άρχισα να το σκαλίζω, γιατί σκέφτηκα πως, όταν οι γονείς μου γεράσουν με τη σειρά τους, θα τους πέφτουν τα πράγματα από τα χέρια και θα στεναχωριούνται. Όταν με ρώτησαν τι είναι αυτό που φτιάχνω, τους απάντησα πως είναι μία ξύλινη γαβάθα για να τους ταΐζω, όταν θα είναι γέροι. Αυτοί ταράχτηκαν. Δεν ξέρω γιατί… Εγώ απλά τους είπα την αλήθεια. Μετά από αυτό οι φωνές έλειψαν από το σπίτι μας και ο παππούς τρώει μαζί μας στο τραπέζι. 

Σ. Χριστίνα, Α3 

Άλλοι/ες προτίμησαν να υιοθετήσουν την οπτική γωνία του γιου του παππού ή της νύφης του.

Ο γιος

   Πίστευα για τον εαυτό μου πως είμαι σωστός οικογενειάρχης, καλός γιος και πατέρας. Αλλά σήμερα ο Μίσα, το αγοράκι μου, μου έδειξε πως έκανα λάθος, πως δεν είμαι τόσο εντάξει όσο νόμιζα... 

   Η αλήθεια είναι ότι, πάντα απασχολημένος στη δουλειά, δεν έβρισκα χρόνο για την οικογένειά μου. Είχα αφήσει τον πατέρα μου στη φροντίδα της γυναίκας μου. Πώς θα μπορούσα λοιπόν να την κατηγορήσω που παραπονιόταν και καμιά φορά έχανε την ψυχραιμία της; Έτσι όμως ανεχόμουν να μιλάει άσχημα στον πατέρα μου. Κι όχι μόνο αυτό… Ο καημένος ο γεράκος, που με είχε μεγαλώσει με τόση αγάπη, βρέθηκε σιγά σιγά στο περιθώριο της οικογένειας. Δεν έτρωγε πια μαζί μας και η γυναίκα μου δήλωσε πως σκοπεύει να του δώσει ένα ξύλινο πιάτο, για να μην το σπάσει κι αυτό. Δεν ήθελα να ρίξω λάδι στη φωτιά και δε μίλησα εκείνη τη στιγμή… 

   Και τότε, βγαίνω στην αυλή για να ξεσκάσω, και τι να δω; Ο Μίσα έφτιαχνε μια ξύλινη γαβάθα για μένα και τη μαμά του. Αυτό κατάλαβε το παιδί μου πως πρέπει να κάνει… Ο μικρός μου γιος μου άνοιξε τα μάτια με την αθώα του ψυχή. Χωρίς να το ξέρει, έδωσε σε μένα και τη μητέρα του ένα μάθημα ανθρωπιάς. Βούρκωσα… Και η γυναίκα μου συγκινήθηκε πολύ μ’ αυτό που έκανε ο Μίσα. Θα σκέφτηκε το μέλλον, τι μας περιμένει κι εμάς όταν γεράσουμε… Συζητήσαμε και αποφασίσαμε να ασχολούμαι κι εγώ με τον παππού, όχι μόνο εκείνη, να τον προσέχουμε όπως πρέπει και να του φερόμαστε με τον σεβασμό που του αξίζει. 

   Πατερούλη μου, θα φροντίσω να περνάω περισσότερο χρόνο μαζί σου και να ζήσεις όσα χρόνια σου απομένουν ευτυχισμένα και με αξιοπρέπεια… 

Π. Άγγελος, Α3

Η νύφη

   Όταν ο πεθερός μου έχασε τη γυναίκα του, οι μόνοι δικοί του άνθρωποι που του απέμεναν στον κόσμο ήμασταν εμείς. Άλλωστε, ο άντρας μου είναι μοναχογιός και αυτός θα έπρεπε να αναλάβει τον πατέρα του στα γεράματά του. Έτσι ήρθε να ζήσει μαζί μας, για να μη νιώθει μόνος του, αλλά και να χαρεί κι αυτός το εγγονάκι του, τον Μίσα, που του έχει μεγάλη αδυναμία. Τον δέχτηκα πρόθυμα και με χαρά…

   Όλα πήγαιναν καλά στην αρχή, ο παππούς ήταν πάντα διακριτικός και καλοσυνάτος. Δυστυχώς, καθώς γερνούσε, άρχισε να παρουσιάζει αρκετά προβλήματα υγείας. Ούτε καν να φάει δεν μπορούσε καλά καλά! Για να μη λερώνει, δεν τον βάζαμε πια να τρώει μαζί μας στο τραπέζι. «Δεν μπορώ όλη τη μέρα να καθαρίζω!», σκεφτόμουν, «Άνθρωπος είμαι κι εγώ, έχω τόσα στο κεφάλι μου… Κουράστηκα!». Άρχισα να γκρινιάζω στον άντρα μου…

   Η σταγόνα για να ξεχειλίσει το ποτήρι ήταν όταν ο πεθερός μου έσπασε ένα πιάτο από το καλό μας σερβίτσιο. Τότε έχασα την υπομονή μου και ξέσπασα. Του μίλησα προσβλητικά και του είπα πως μόνο σε ξύλινο πιάτο θα του βάζω πια τρώει. Ο άντρας μου δεν είπε κουβέντα. Ούτε ο πεθερός μου μίλησε, αλλά είμαι σίγουρη πως τον λύπησαν τα σκληρά λόγια μου. Πόσο μετανιώνω τώρα για τη συμπεριφορά μου! 

   Ο μικρός μου γιος ήταν μπροστά και τα κατέγραφε όλα στο μυαλουδάκι του. Την επόμενη μέρα άρχισε να ετοιμάζει για μένα και τον πατέρα του μια ξύλινη γαβάθα, για να μας ταΐζει όταν θα γεράσουμε, λέει… Όταν το είδα, ένιωσα τόση ντροπή που είχα προσβάλει τον παππού... Δάκρυα ανέβηκαν στα μάτια μου. Κοίταξα τον άντρα μου, ήταν κι αυτός συγκινημένος. «Ό,τι βλέπει το παιδί, αυτό θα κάνει. Κι ό, τι κάνεις, καλό ή κακό, θα το βρεις μπροστά σου…», σκέφτηκα. 

   Από δω και μπρος θα φροντίζω τον παππού με αγάπη, χωρίς να παραπονιέμαι. Μήπως όταν ο Μίσα μου ήταν μικρός και έκανε ζημιές θύμωνα μαζί του; Θα τον προσέχω τον καημένο τον γεράκο και θα προσπαθήσω να τον αντιμετωπίζω με κατανόηση, σαν να έχω ένα μικρό παιδί ακόμα...

Κ. Ελένη, Α3